«Հայաստան» դաշինքի ուղերձը ԼՂՀ հռչակման օրուայ առթիւ
1991թ․ սեպտեմբերի 2-ին ԼՂԻՄ մարզային եւ Շահումեանի շրջանային խորհուրդների համատեղ նստաշրջանը՝ հիմք ընդունելով 1990թ. ապրիլի 3-ի ԽՍՀՄ Գերագոյն խորհրդի «ԽՍՀՄ կազմից միութենական հանրապետութիւնների դուրս գալու կարգի» մասին օրէնքը, ընդունեց հռչակագիր ԼՂԻՄ եւ Շահումեանի շրջանի սահմաններում Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութիւն հռչակելու մասին:
1991թ. դեկտեմբերի 10-ին ԼՂՀ-ում տեղի ունեցած հանրաքուէով արցախահայութեան բացարձակ մեծամասնութիւնն «այո» ասաց իր անկախ պետութեանը: Այսպիսով, հայ տարեգրութեան մէջ արձանագրուեց մեր պատմութեան ամենալուսաւոր էջերից մէկը՝ հայոց երկրորդ պետականութեան ծնունդը, որը նուաճուեց եւ իրողութիւն դարձաւ ողջ հայ ժողովրդի հերոսական նուիրումի, անձնուրացութեան, յամառ ու աննահանջ պայքարի շնորհիւ։
Տարիների յամառ ու տքնաջան աշխատանքով, զոհողութիւններով ու խիզախումներով, արցախահայութեան՝ անկախութեան գաղափարի անմնացորդ նուիրումով կերտուեց Արցախի Հանրապետութիւնն՝ իր սահմանադրական յարաբերութիւններով, կայացած պետական ինստիտուտներով, կրթական եւ մշակութային հաստատութիւններով, տնտեսական կարողութիւններով։
Արցախն ամրանում էր, համազգային ճիգով օրէցօր կայանում այն համոզումով, որ այն Հայրենիքի, Հայաստանի Հանրապետութեան հետ անվտանգային, հոգեւոր ու տնտեսական մէկ համակարգ է, նոյն զարկերակին ուժ տուող եւ նրանից ուժ ստացող անբաժան մարմին։
Աւաղ, Հայաստանի գործող իշխանութիւնների կողմից վարուող արկածախնդիր, կարճատես եւ ապազգային քաղաքականութիւնը կորստաբեր եւ աղէտալի հարուած հասցրեց Հայաստան-Արցախ անքակտելի միասնականութեանը, անվտանգային լրջագոյն սպառնալիքների առջեւ կանգնեցնելով մեր զոյգ պետութիւններին։
Եւ, այնուամենայնիւ, որքան էլ ծանր լինեն մեզ պարտադրուած 44-օրեայ պատերազմի հետեւանքները, Արցախի ճակատագիրը մեր բոլորի ձեռքում է։
Պարտութիւնը դեռ դատավճիռ չէ։
Անկախութիւն եւ արժանապատուութիւն նուաճում են այն ազգերը, որոնք չեն հրաժարւում իրենց երազանքներից, որոնք սեփական իրաւունքները պաշտպանել գիտեն, գիտեն հողի ու Հայրենիքի գինը։
Մենք՝ համայն հայ ժողովուրդը, նոր յաղթանակներ կոփելու թէ’ յամառութիւն, թէ’ համոզում եւ թէ’ ներուժ ունենք։
Միասին մենք կարող ենք։
Կեցցէ՜ Արցախի Հանրապետութիւնը։
Կեցցէ՜ միասնական հայ ժողովուրդը։
«Հայաստան» դաշինք