Բեմադրիչ Ջիւան Աւետիսեանն աշխարհին նոր ֆիլմ է ներկայացնելու Արցախի մասին

Արդէն մեկնարկել է ռեժիսոր Ջիւան Աւետիսեանի «Վերածնուածը» կինօնախագծի արտադրութեան համար նախատեսուող  միջազգային դրամահաւաք-արշաւը (croudfunding), ակտիւ յղում` https://fromtheheartproductions.com/hot-films-in-the-making/:

Դրամահաւաք-արշաւը հնարաւորութիւն կու տայ բոլոր արուեստասէր, հայրենասէր, արցախասէր մարդկանց իրենց ֆինանսական ներդրումն ունենալ ֆիլմի ստեղծման գործում: Բացի այդ` նաև հետաքրքիր նուէրներ են նախատեսուած նրանց համար, ովքեր դրամահաւաք-արշաւին իրենց ֆինանսական ներդրումը կ’ունենան: Օրինակ` որոշակի դրամական ներդրում կատարելու դէպքում հնարաւոր է մասնակցել ֆիլմի ստեղծման աշխատանքներին կամ ընդգրկուել դերասանական կազմում:

«Վերածնուածը» ֆիլմը մեր հայրենիքի սրտում գտնուող եդեմական աշխարհի` Արցախի մասին է: Ջիւան Աւետիսեանը 2018 թուականից սկսել է աշխատել նոր՝  «Վերածնուածը» նախագծի վրայ: Յիշեցնենք`  Ջիւան Աւետիսեանը նախորդիւ Արցախի մասին երեք ֆիլմ է նկարահանել՝ «Թևանիկ», «Վերջին բնակիչը», «Դրախտի դարպասը»:

2020 թուականին «Վերածնուածը» կինօնախագծով Ջիւան Աւետիսեանը դիմել էր Պերլինի միջազգային կինօփառատոնի շրջանակում անցկացուող «Պերլինի տաղանդներ» ծրագրին։ 134 երկրների աւելի քան 3400 յաւակնորդների մէջից զատուած 250 մասնակիցներից ընտրուած 17-ի շարքում է յայտնուել նաև հայազգի ռեժիսորը, որոնց նուիրուած գերմանական միջազգային Deutsche Welle մեդիաընկերութիւնը ստեղծեց կարճամետրաժ վավերագրական ֆիլմ:

Հայաստանի ազգային կինօկենտրոնը ևս ֆիլմերի մրցակցութեան փուլում այս ֆիլմն ընտրել է ֆինանսաւորման համար։

Մարտի 30-ին Երևանում կազմակերպուած մամուլի ասուլիսի ընթացքում Ջիւան Աւետիսեանը նշեց` ժամանակին Արցախի մասին ֆիլմերով փորձ էր արւում աշխարհին  պատմել մեր մասին, և յատկապէս հիմա  կարևոր է բարձրորակ ֆիլմի միջոցով աշխարհին ու մեր  ապագայ սերունդներին ներկայացնել այն, ինչ կատարուել է մեզ հետ:

«Կարծում եմ` եթէ կարողանանք մեզ յուզող խնդիրները ներկայացնել համամարդկային կոնտեքստով` հասկանալով, թէ օտարին ինչը հետաքրքիր կը լինի,  ապա դա արդիւնաւէտ կը լինի: Շատ կարևոր է լինելու, որ Արցախը ներկայացնելու ենք նաև 2020

թուականի պատերազմով: Սա շատ կարևոր կէտեր է բացելու և կարևոր բանալիներ են

լինելու նաև Արցախի կոնֆլիկտի վերաբերեալ, Արցախի վերաբերեալ, այսինքն` ֆիլմի առանցքում է լինելու ոչ միայն 2020 թուականին տեղի ունեցած պատերազմը, այլև, ընդհանրապէս, արցախեան կոնֆլիկտը: Ֆիլմի հիմքում կայ նաև արհեստական բանականութիւնը և ինքնութեան փնտռտուքը: Ի վերջոյ, մի գաղտնիք բացեմ. իմ ու սցենարիստի` Նարինէի աշխատանքի ընթացքում եղել են ուսումնասիրութիւններ Եւրոպայում: Եւրոպական մտածողութեան մի ալիք փնտրում է իր ինքնութիւնը և զարգացումներն այդ ուղղութեամբ են գնում: Մարդիկ գնում են նաև դէպի արհեստական բանականութեան այդ յորձանուտը:

Վստահ եմ, որ հետաքրքիր պատմութիւններ, ինքնատիպ հերոսներ  են լինելու, և, ի հարկէ, մի նոր աշխարհի բացայայտում է լինելու: Այնպէս չէ, որ ես համարձակութիւն ունեմ եւրոպացիներին ինչ-ոչ բան ուսանելու կամ խրատելու, բայց, այնուամենայնիւ,ֆիլմում շատ հետաքրքիր շերտեր կը լինեն, որոնց միջոցով իրենք իրենց են գտնելու, քանի որ ֆիլմի հերոսներից գոնէ երկուսը եւրոպացի են: Վստահ եմ` այս  ֆիլմում լինելու են այնպիսի կողմեր, որոնք հետաքրքիր են լինելու նաև օտարներին»- նշեց Ջիւան Աւետիսեանը:

Ռեժիսորը  չբացայայտեց ֆիլմի դերասանական կազմը` յիշեցնելով` փորձը ցոյց է տուել`եղել են դէպքեր, երբ ադրբեջանցիները նախապէս իմացել են դերասանների մասին և սոցցանցերում յարձակումների ենթարկել նրանց։

«Երկու յայտնի դերասանի հետ այս պահին բանակցութիւններ են ընթանում»:

Անշուշտ, շատ հետաքրքրական է, թէ որտեղ պէտք է անցկացուեն նկարահանման աշխատանքները: Պատասխանելով «Հորիզոն»-ի  թղթակցի այս հարցին` ռեժիսոր Ջիւան Աւետիսեանը նշեց` ինչպէս մոզայկայի պէս հաւաքւում է ֆիլմի պատմութիւնը, այնպէս էլ  տարբեր ազգութեան, երկրների մարդկանց հետ միասին փորձելու է  ստեղծել ֆիլմը։

«Նկարահանումները պատրաստւում եմ իրականացնել մի քանի երկրում։ Երկրների ընտրութիւնը սցենարից է կախուած,բայց, այնուամենայնիւ, կինօարտադրութեան հետ կապուած` կայ մի հարց. մենք այժմ բանակցում ենք ֆրանսիացի ու գերմանացի արտադրողների հետ:

Բնականաբար, տեղի ֆոնտերը ֆինանսաւորում են իրենց  երկրում նկարահանուելիք բաժինը: Արդէն իսկ որոշուած են մի քանի երկրներ, որտեղ պէտք է նկարահանումներն անցկացուեն` Գերմանիա, Իսլանդիա, Ֆիանսիա, չի բացառւում` նաև Լիտուա, բայց վերջնական  որոշումը կախուած է վերջնական համարտադրութեան փաթեթից»,- նշեց Ջիւան Աւետիսեանը:

Սցենարիստ   Նարինէ Ոսկանեանն էլ նշեց`   2020–ի պատերազմական իրողութիւնները ստիպել են ֆիլմի սցենարում փոփոխութիւններ անել։ Անդրադառնալով սցենարի հիմնական թեմային` Նարինէ Ոսկանեանը նշեց.  «Թեման խաղաղութիւնն է, սակայն այդ խաղաղութեանը հասնելու համար մենք պէտք է գտնենք մեր ինքնութիւնը: Այսօր աշխարհն է  իր ինքնութիւնը կորցրել: Մարդածին աղէտներն ինքնութիւնը կորցնելու պատճառով են տեղի ունենում: Մենք էլ կարիք ունենք վերածնուելու: Ջիւանը յաճախ է ասում՝ Արցախը մեր Երուսաղէմն է: Այո’, հէնց այդպէս էլ կայ, և այդ վերածնունդը հէնց Արցախից է լինելու»,- ասաց ֆիլմի սցենարի հեղինակը:

Նարինէ Ոսկանեանը խօսելով ֆիլմի սցենարի մասին` նշեց`  Արցախում տարիներ առաջ

տեղի ունեցած մի դէպք դառնում է բոլոր հերոսների ինքնութեան վերականգնման պատճառը՝ կենտրոնական առանցքում պահելով Արցախը: Ի սկզբանէ ֆիլմի պատմութեան մէջ նախատեսուած էր հիմնականում անդրադառնալ  2016 թուականի  Ապրիլեան պատերազմին, սակայն 2020 թուականի պատերազմը փոխեց պլանները:

«Զարգացնում ենք նաև արհեստական բանականութեան ուղղութիւնը: Ստացւում է՝ արհեստական բանականութիւնը մեր չորրորդ գիծն է՝ երեք գլխաւոր հերոսներին զուգահեռ զարգանում է, ինքն էլ վերածնւում է»,- ասաց Նարինէ Ոսկանեանը:

Ֆիլմի սցենարի խորհրդատու, կինօգէտ   Զաւէն ՊոյաՃեանն  ընդգծեց` Հայաստանը պէտք է անպայման ինտեգրուի համաշխարհային կինօհանրոյթին:

«Մեր ֆիլմերը պէտք է նկարահանուեն շահագրգռուած կինօընկերութիւնների ու երկրների մասնակցութեամբ. սա,իմ կարծիքով,ամենաարդիւնաւէտ ու հեռանկարային ճանապարհն է, որի օրինակներն են Ջիւան Աւետիսեանի նկարահանած բոլոր ֆիլմերը: Այս առումով նա գնալով աւելի ու աւելի առաջընթաց քայլեր է անում: Նախորդ ֆիլմն իր միջազգային ընդգրկման մակարդակով աւելին էր, քան  դրան նախորդող երկու աշխատանքները,և այս ֆիլմը իր ծաւալով ու ընդգրկումով շատ աւելին է, քան «Դրախտի դարպասը»: Այս ճանապարհը կենսական կարևոր զարգացման ուղի է հայկական կինոյի զարգացման համար, և ի դեէմս Ջիւան Աւետիսեանի` կարող է տպաւորիչ դրսևորումներ գտնել:

Եթէ ուզում ենք Արցախի խնդիրը միջազգային արձագանք ստանայ, արտացոլուի

գեղարուեստական կինեմատոգրաֆում, խաղարկային կինոյում, սա լավագոյն ձևն է` Արցախը ներկայացնելու միջազգային հանդիսատեսին, հանրութեանը: Ջիւանը ճիշտ ճանապարհի վրա է»,- եզրափակեց  նա:

ՅԱՍՄԻԿ ԲԱԼէԵԱՆ