Շատ մեծ է վտանգը, որ մենք կ’ունենանք քաղաքական մենիշխանութիւն. ՀՅԴ Հայաստանի ԳՄ ներկայացուցիչ Արսէն Համբարձումեան

Հոկտեմբեր 2-ին Բաղրամեան 19-ի մէջ տեղի ունեցած բողոքի ցոյցերուն եւ Հայաստանի մէջ տիրող ներքաղաքական իրավիճակին մասին ՀՅԴ Գերագոյն մարմինը յայտարարութիւն տարածեց, ուր գնահատականներով հանդէս եկաւ իշխանութիւններուն գործողութիւններուն վերաբերեալ։ 6 կէտերէ բաղկացած յայտարարութեան մէջ մասնաւորապէս կ’ըսուէր․ «Համոզուած ենք, որ իրավիճակը սրելու, պայմանաւորուածութիւնները խախտելու եւ դաւադրութիւններու կեղծ մեղադրանքները հասարակութեան ուշադրութիւնը ընտրութիւններու համար ազատ եւ մրցակցային պայմաններ ապահովելու հրամայականէն շեղելու փորձեր են: Ստիպուած ենք արձանագրելու, որ գործ ունիք ուղղակի ժողովրդավարութեան անուան տակ Հայաստանի մէջ քաղաքական մենիշխանութիւն հաստատելու նորօրեայ փորձի հետ։ Վերադարձը անցեալին բացառուած է, բայց որպէսզի ներկան եւ ապագան ըլլան երաշխաւորուած, անհրաժեշտ է չկրկնել նախկին սխալները։ Համոզուած ենք՝ երկխօսութեան հնարաւորութիւն դեռ կայ, եւ քաղաքական ուժերու համախոհութեամբ կարելի է գտնել իրավիճակի հանգուցալուծման ճիշդ ճանապարհը»։

«Հրապարակ»ի աշխատակից Կորիւն Սիմոնեան ՀՅԴ Հայաստանի ԳՄ ներկայացուցիչ Արսէն Համբարձումեանի հետ հարցազրոյցին ընթացքին հարց տուած է, թէ ՀՅԴ ԳՄ-ը վստա՞հ է, որ իշխանութեան հասցէին յայտարարութեան մէջ հնչեցուող կարծիքներն ու գնահատականները հաւանութեան կ’արժանանան Նոյեմբերին տեղի ունեցող ՀՅԴ ընդհանուր ժողովին կողմէ։ «Գերագոյն մարմինը ընդհանուր ժողովներին ընդառաջ չի կարող վստահ լինել ժողովի որոշումների բանաձեւերի առումով։ Դաշնակցութեան ժողովները, ի տարբերութիւն միւս կուսակցութիւնների ժողովների, ընթանում են առանց նախապէս կայացած որոշումների, եւ բուն ժողովների ժամանակ համապատասխան որոշումները կայացւում են։ Այդ առումով կանխատեսումներ դժուար է անել», ըսած է Համբարձումեան։

Կ.Ս.- Այսինքն՝ հնարաւո՞ր է, որ յայտարարութեան մէջ հնչեցուած դիրքորոշումները եւ գնահատականները ընդհանուր ժողովից յետոյ տրամագծօրէն փոխուեն։

Ա.Հ.- Դուք ուզում էք, որ ես կանխագուշակումներ անեմ, որն այս պարագայում ճիշդ չէ։ Ես նորից եմ կրկնում, որ Դաշնակցութեան ժողովները տեղի են ունենում առանց նախապէս որեւէ որոշումների եւ նախագծերի, եւ ժողովները մեր բարձրագոյն մարմիններն են, եւ մարմիններն առաջնորդւում են ժողովների բանաձեւերով։ Եթէ ընդհանուր ժողովի ժամանակ կայացուեն այլ որոշումներ, որոնք տրամագծօրէն հակառակը կը լինեն, դա կ’ենթադրի համապատասխան քաղաքականութեան վերանայումներ, եթէ ոչ, ապա կուսակցութեան ուղեգծի մէջ որեւէ փոփոխութիւն տեղի չի ունենայ։ Ամէն դէպքում մինչ օրս քաղաքական ինչ քայլ եւ գործողութիւն որ իրականացուել է, իրականացուել է համապատասխան ժողովի բանաձեւերի տրամաբանութեանը հաւատարիմ մնալով եւ ընդհանուր տրամաբանութեան շրջանակներում։ Այս առումով որեւէ խնդիր չեմ տեսնում։

Կ.Ս.- Պարո՛ն Համբարձումեան, գոնէ հիմա կարո՞ղ ենք ասել, որ Դաշնակցութիւնը Հայաստանում ընդդիմութիւն է։
Ա.Հ.- Ես, ճիշդն ասած, նման միանշանակ ձեւակերպումներ չէի տայ։ Կոնկրետ այս պարագայում խնդիր ունենք արտահերթ խորհրդարանական ընտրութիւնների անցկացման հապշտապ ժամկէտների հետ, որը, մեր գնահատմամբ, խախտում է պայմանաւորուածութիւնները, որոնք ամրագրուած են կառավարութեան գործունէութեան ծրագրում։

Կ.Ս.- Դաշնակցութիւնն իր մարզպէտներին ու նախարարներին ետ կանչեց, յետոյ վարչապետը հրապարակայնօրէն հեռացրեց նրանց։ Ի՞նչ էք կարծում՝ հակասութիւնները վաղուց դուրս չե՞ն եկել արտահերթ ընտրութիւնների ժամկէտների հետ կապուած տարակարծութիւնների շրջանակից։
Ա.Հ.- Ժամանակը ցոյց կը տայ։ Մենք ամէն դէպքում մեր դիրքորոշումներին հարազատ ենք մնալու եւ միեւնոյն ժամանակ չենք բացառում, որ առաջացած խնդիրները կարելի է քննարկումների ձեւաչափով յանգեցնել ճիշդ լուծումների։

Կ.Ս.- Միքայէլ Մանուկեանին ազատեցին բնապահպանութեան նախարարութեան անտառային կոմիտէի նախագահի պաշտօնէն, որը, ըստ էութեան, քաղաքական պաշտօն չէր։ Պատճառը, Ձեր գնահատմամբ, ո՞րն էր։
Ա.Հ.- Պարոն Միքայէլ Մանուկեանն իր դիմումի համաձայն է դուրս եկել պաշտօնից։ Միքայէլ Մանուկեանը նշանակուել է քաղաքական պայմանաւորուածութիւնների արդիւնքում, մեր բոլոր պաշտօնեայ ընկերները, ովքեր որ նշանակուել են քաղաքական պայմանաւորուածութիւնների արդիւնքում, Գերագոյն մարմնից ստացել են դիմումներ ներկայացնելու հրահանգ՝ աշխատանքից դուրս գալու վերաբերեալ։

Կ.Ս.- Դաշնակցութեան տարածած յայտարարութեան մէջ նշում էք, որ պէտք չէ կեդրոնանալ ընտրութիւնների ժամկէտի վրայ, այլ՝ որակի եւ դրա համար քաղաքական ու բարոյահոգեբանական մթնոլորտի ձեւաւորման վրայ։ Տեղի ունեցան Երեւանի աւագանու ընտրութիւններ, որին ՀՅԴ-ն նոյնպէս մասնակցում էր եւ չյաղթահարեց անցողիկ շեմը, եթէ ընտրութիւններն անցկացուեն 1 տարի յետոյ, ապա ՀՅԴ-ի շանսերը դրանից կ’աւելանա՞ն, եւ ի՞նչ մթնոլորտում անցան այդ ընտրութիւնները։
Ա.Հ.- Ժամանակը ցոյց կը տայ՝ մէկ տարի յետոյ Դաշնակցութեան շանսերը կ’աւելանա՞ն, թէ՞ ոչ։ Մենք ժամանակացոյցի մասին չենք ասել, այլ ասել ենք ժամկէտների մասին եւ ասել ենք, որ պէտք է ոչ թէ սեւեռուել այս կամ այն ժամկէտի վրայ, այլ պիտի առաջնորդուել այլ տրամաբանութեամբ՝ ինչ քայլեր եւ գործողութիւններ են անհրաժեշտ արտահերթ խորհրդարանական ընտրութիւններին ընդառաջ, եւ այդ քայլերով ու գործողութիւններով է պէտք պայմանաւորել հնարաւոր ժամկէտը։ Եթէ ժամկէտը Դեկտեմբերն է, մենք խնդիր չունենք, եթէ Փետրուարն է, մենք էլի խնդիր չունենք։ Այսինքն՝ ոչ թէ ժամկէտն է այս պարագայում կարեւոր, այլ կարեւոր են քայլերն ու գործողութիւնները։ Խօսքը եղել է ազատ, արդար եւ մրցակցային ընտրութիւնների մասին, որովհետեւ ընտրութիւնները կարող են լինել ազատ եւ արդար, ինչպէս եղան Երեւանի աւագանու արտահերթ ընտրութիւնները։ Բայց դա բաւարար չէ, ընտրութիւններն անհրաժեշտ է, որ լինեն նաեւ մրցակցային, այսինքն՝ բոլոր քաղաքական ուժերը, անկախ նրանից՝ ներկայացուած են խորհրդարանում, թէ ոչ, պիտի հաւասար պայմաններ ունենան եւ բաւարար ժամանակ՝ ընտրութիւններին մասնակցութիւն ապահովելու համար։ Սրա մասին է խօսքը, որովհետեւ, եթէ մրցակցային ընտրութիւններ մենք չենք անցկացնում, շատ մեծ է վտանգը, որ մենք կ’ունենանք քաղաքական մենիշխանութիւն՝ մի վիճակ, որից նախընթաց տարիների ընթացքում անընդհատ բողոքել են բոլորը։ Եւ մեր ասածը հետեւեալն է, որ եթէ չենք ուզում նախկին վիճակներին վերադարձ կատարուի, ապա դրա լաւագոյն երաշխիքը ներկայումս ճիշդ քայլերով առաջ գնալն է։

Կ.Մ.- Բայց այդ տարիներին, երբ Հայաստանում մենիշխանութիւն էր, Դաշնակցութիւնն այդ իշխանութեան մասն էր կազմում։ Հակասութիւններ չէ՞ք տեսնում։
Ա.Հ.- Հակասութիւն չենք տեսնում, որովհետեւ թէ՛ նախկինում եւ թէ՛ այսօր մենք հաշուի ենք նստել ներկայ իրողութիւնների հետ, եւ քաղաքական ուժերը, իրենց ցանկութիւններից եւ մտադրութիւններից անկախ, հարկադրուած են նաեւ որոշակի իրողութիւնների հետ հաշուի նստել։ Նախկինում իշխանութեան մէջ լինելով՝ մենք փորձել ենք մեր ունեցած հնարաւորութիւնների, ազդեցութիւնների եւ լիազօրութիւնների շրջանակներում պայքարել այդ տեսակ երեւոյթների դէմ։ Յաջողել ենք մասամբ, մենք եւս մեր արձանագրած յաջողութիւններից գոհ չենք, բայց դա չի նշանակում, որ մենք որեւէ կերպ սպասարկել ենք նման վիճակի գոյութեանը։
Կորիւն Սիմոնեան