Թաքնուած հայերը եւ թուրքին անթաքոյց սարսափը

Թուրքիոյ վերջին ընտրութեանց արդիւնքով իրարու հակադիր երեք կուսակցութեանց ցանկերուն մէջ ներառնուած երեք հայ թեկնածուներու ընտրութիւնը (պատուաբեր քուէներով ) եւ ընդհանրապէս երկրին քաղաքական նոր խմորումները կը շարունակեն վերլուծման թեմա մնալ հայ թէ միջազգային յօդուածագրութեանց մէջ : Չտարածուելու համար , այդ վերլուծումներէն միայն մէկ կէտին վրայ կ’արժէ պահ մը կենալ ու խորհրդածել :

23 Յունիսին Ազդակ օրաթերթին մէջ թուրք յայտնի լրագրողի մը մէկ վերլուծումէն մէջբերում մը կար , ուր ան առանց բառերը ծամծմելու կը յայտնէ , թէ Թուրքիոյ խորհրդարանական ընտրութիւններուն յաղթեցին ծպտեալ հայերը : Աւելին. ակնարկելով քիւրտամէտ նոր կուսակցութեան , (որ 10 առ հարիւրի սահմանը հատելով դարձած է խորհրդարանական խմբակցութիւն եւ այդ պատճառով ալ ՝ Թուրքիոյ կառավարման համակարգը նախագահական վարչակարգի վերածելու Էրտողանի փայփայած ծրագիրը գէթ առայժմ ձախողութեան մատնած) , անսեթեւեթ կը գրէ . «…Անձնապէս պիտի յօժարիմ նոյնիսկ , որ անոնք քիւրտական կուսակցութիւն մը ըլլան : Կը բաւէ , որ հայկական կուսակցութիւն մը չըլլան…» :

Մտածենք պահ մը , որ տասնամեակներէ ի վեր , իսկ վերջին շրջանին շեշտուած կերպով հակառակ անոր որ Թուրքիոյ մեծագոյն գլխացաւանքը քիւրտերն են , բայց տակաւին … լրագրողը կը նախընտրէ քիւրտականը , «կը բաւէ , որ հայկական կուսակցութիւն չըլլան» : Անշուշտ կայ նաեւ հաւանականութիւնը , որ քիւրտերը եթէ զրկուին խորհրդարանին մէջ ներկայ ըլլալու իրաւունքէն , անոնք իրենց գոյութիւնը պիտի զգացնեն լեռներու վրայ ՝ զէնն ի ձեռին :

Ամենայնդէպս , առանց փաստի ու տուեալի , միայն ենթադրաբար կարելի է եզրակացնել , որ ,

1. Թուրք վերնախաւը լաւ գիտէ իսլամացած-իսլամացուած կամ քիւրտացած թէ թրքացուած հայերու թուաքանակին ազդեցիկ տարողութիւնը : Քուէ որսալու հաշիւով է , որ կը բացատրուի , թէ ինչու ճակատագրական համարուող վերջին ընտրութիւններուն ՝ հայ թեկնածուներ ներգրաւուած էին տարբեր կուսակցութեանց ընտրացանկերուն մէջ :

2. Պէտք չէ կասկածիլ , որ թաքնուած հայերու քուէները կեդրոնացած ըլլան հայ թեկնածուներուն վրայ : Թուրքիոյ վերնախաւին համար հաւանական յայտնութիւնը , վստահաբար նաեւ մտահոգիչը եղաւ այն , որ այդ հայերը թերեւս առաջին անգամն ըլլալով եւ ներքին անբացատրելի մղումով «հաւաքաբար» իրենց «ինքնութիւնը» պոռթկացին քուէներու ընդմէջէն :

3. Անոնց հաւաքական յիշողութեան վերականգնումին մէջ անպայման ներազդած պիտի ըլլան հայոց ցեղասպանութեան 100-ամեակի համահայկական շարժումին արձագանգները :

4. Հինէն , թուրքիոյ խորքային պետութեան վերնախաւին , այսինքն երկրին իսկական ղեկին գտնուող բարձրաստիճան բանակայիններու ակումբին մղձաւանջը եղած են թաքնուած հայերը : Թուրքիոյ տարածքին , որեւէ տեղ ու որեւէ պատճառով տագնա՞պ կայ , համալսարաններու փտածութեան դէմ ուսանողական ըմբոստութիւ՞ն կայ , աշխատաւորական ցոյցեր ու խառնակութի՞ւն , ապա ուրեմն այդ շարժումները ուղղորդող ղեկավար տարրը կասկածի տակ կը դրուի իբրեւ թաքուն հայ , որ Թուրքիոյ շահերուն վնաս պատճառելով վրէժ կը լուծէ : Զգո՜յշ , շատ զգոյշ , որպէսզի թաքնուած հայեր չթափանցեն պետական համակարգի մէջ , կարեւոր ու բանալի պաշտօններու չտիրանան : Իբրեւ թաքնուած հայ կասկածի տակ են բոլորը , որոնք բացայայտ կամ ակամայ վնաս կը պատճառեն Թուրքիոյ : Ահա թէ ինչու Օչալան նկատուեցաւ քիւրտացած մը , որ սակայն ծագումով ու ինքնութեամբ հայ է (թաքնուած) : Այդ կասկածէն զերծ չմնաց նոյնիսկ նախագահական պաշտօնին վրայ գտնուող նոյնինքն Ապտալլա Կիւլ , ՀՀի նախագահին հետ իր ունեցած ֆութպոլային քաղաքականութեան պատճառով : Կիւլ դատախազութեան դիմեց ամբաստանողին դէմ , ծագումով հայ մեծ մայր ունեցած ըլլալու արձակուած ցեխը մաքրելու համար : («Ժողովրդավար» Թուրքիոյ մէջ ծագումով հայ մեծ մայր ունենալը արատաւոր ըլլալ կը նշանակէ տակաւին) :

«Կը բաւէ , որ (քիւրտականի անուան տակ) հայկական (թաքնուած հայերու) կուսակցութիւն մը չըլլան»…կը գրէ թուրք լրագրողը իր վերլուծումին մէջ :

Թաքնուած հայերու ուրուականին հալածախտէն տառապող թուրքին սարսափն է , որ անթաքոյց կը յայտնուի թուրք լրագրողին գրիչով :

Միհրան Քիւրտօղլեան