Կայացաւ Լրագրողների Համահայկական 9-րդ Համաժողովը

2018 թուականի մայիսի 30-ից յունիսի 1-ը Երեւանում կայացաւ «Հայոց պետականութիւնը եւ հայ լրագրութիւնը» խորագրով Լրագրողների համահայկական 9-րդ համաժողովը:

Համաժողովի բացմանը Սփիւռքի նախարարի տեղակալ Բաբկէն Տէր Գրիգորեանը ներկաներին փոխանցեց նախարար Մխիթար Հայրապետեանի ողջոյնի խօսքը, որտեղ մասնաւորապէս ասւում էր. «Սիրով ողջունում եմ ձեզ նոր Հայաստանում եւ յայտնում եմ իմ խորին երախտիքը ձեր ներկայութեան եւ այն աջակցութեան, այն խանդավառութեան ու զօրակցութեան համար, որ դուք ցուցաբերեցիք թաւշեայ յեղափոխութեան կայացման եւ սփիւռքեան լրատուամիջոցներում նրա ողջ ընթացքն ու փիլիսոփայութիւնը պատշաճ ներկայացնելու, լուսաբանելու գործում: Խորհրդանշական էր, որ հէնց Հայոց պետականութեան վերակերտման 100-րդ տարեդարձի նախօրէին   սկիզբ առած խաղաղ անհնազանդութեան շարժումը համազգային դրսեւորում ստացաւ: Սփիւռքը թեւ ու թիկունք դարձաւ սիրոյ ու համերաշխութեան յեղափոխութեանը, որը  յաղթեց ողջ հայ ժողովրդի միասնական կամքով` սկզբնաւորելով ազգային զարթօնքի, Հայոց պետականութեան ամրապնդման, երկրի իմիջը բարձրացնելու նոր փուլ»:

Բացմանը ողջոյնի խօսքով հանդէս եկան Հայաստանի Ժուռնալիստների միութեան նախագահ Սաթիկ Սէյրանեանը, Լրատուամիջոցների համահայկական ընկերակցութեան փոխնախագահ Գայեանէ Առաքելեանը, Լրագրողների համահայկական համաժողովները համակարգող մարմնի նախագահ Շահան Գանտահարեանը:

Համաժողովի աշխատանքները ընթացան 7 թեմատիկ նիստերով:

«Թաւշեայ յեղափոխութեան արձագանգները մամուլում» թեմատիկ նիստին ելոյթ ունեցան Լիբանանի «Արարատ» օրաթերթի գլխաւոր խմբագիր Անի Եփրեմեանը – «Սա Հայաստանն է եւ վերջ», Քուէյթից լրագրող, հրապարակախօս Կիրակոս Գույումճեանը -«Խաղաղ յեղափոխութեան ծնունդ նոր Հայաստանը», Չեխիայի «Օրեր» ամսագրի գլխաւոր խմբագիր Յակոբ Ասատրեանը – «Թաւշեայ յեղափոխութեան չեխական արձագանգները, որոշ հատուածներ էլ գերմանական մամուլից», ՀԲԸՄ ՀԵԸ Լիբանանի մամլոյ գրասենեակի պատասխանատու Ահարոն Շխրտմեանը – «Թաւշեայ յեղափոխութեան գաղափարախօսութիւնը եւ սփիւռքը», Իրանի «Արաքս» շաբաթաթերթի գլխաւոր խմբագիր Մովսէս Քէշիշեանը – «Թաւշեայ յեղափոխութեան անդրադարձը միջազգային մամուլում եւ նրա քաղաքական նշանակութիւնը», «Հայկական Փի. Ար. ասոցիացիա» գիտատեղեկատուական հասարակական կազմակերպութեան նախագահ, ԵՊՀ ժուռնալիստիկայի ֆակուլտետի դոցենտ Աստղիկ Աւետիսեանը – «Թաւշեայ յեղափոխութեան» հրապարակայնացման եւ հանրայնացման գործիքների եւ տեխնոլոքիաների կիրառման առանձնայատկութիւնները» եւ Յունաստանի «Հայաստան» շաբաթաթերթի գլխաւոր խմբագիր Դաւիթ Այվազեանը – «Թաւշեայ յեղափոխութեան անդրադարձը սփիւռքի քաղաքական եւ հասարակական կեանքում»:

Երկրորդ նիստի թեման էր «Հայաստանի առաջին Հանրապետութեան ստեղծումը եւ հայ լրագրութիւնը», որտեղ ելոյթ ունեցան «Արմէնփրես» լրատուական գործակալութեան գլխաւոր խմբագիր Նարինէ Նազարեանը – «Առաջին հանրապետութեան տարեկիցը. անցեալի, ներկայի եւ ապագայի լրատուամիջոց. «Արմէնփրես» 100», Լիբանանի «Ծաղիկ» ամսագրի գլխաւոր խմբագիր Յակոբ Տիւնեայեանը – «Հայ գրական մամուլը` արիւնատար մայր երակը հայոց պետականութեան կերտման, ամրապնդման հոլովոյթին մէջ» եւ Յունաստանի «Ազատ օր» օրաթերթի թղթակից Յովսէփ Պարազեանը – «Հայոց պետականութիւնը եւ հայ լրագրութիւնը»:

Երրորդ` «Հայ լրագրութիւնը խորհրդային միութեան տարիներին» թեմայով նիստին ելոյթ ունեցան Միացեալ Նահանգների «Պայքար» շաբաթաթերթի գլխաւոր խմբագիր Յակոբ Վարդիվառեանը – «Սփիւռքի հայ լրագրութիւնը խորհրդահայ 71 տարիներին» եւ «Պայքար» շաբաթաթերթի գործադիր տնօրէն Պայծիկ Գալայճեանը – «Խորհրդահայ մամուլի ազդեցութիւնը սփիւռքահայի ինքնութեան կերտման վրայ»:

Համաժողովի առաջին օրուայ վերջին` չորրորդ «Հայաստանի Հանրապետութեան անկախութիւնը եւ հայ լրագրութիւնը» թեմատիկ նիստին ելոյթ ունեցան Լիբանանի «Խօսնակ» ամսագրի գլխաւոր խմբագիր Համբիկ Մարտիրոսեանը – «Լրագրութիւնը առինքնող եւ վտանգաւոր ասպարէզ», Ռուսաստանի «ՀայՏեղեկատուաԿեդրոն» տեղեկատուական-վերլուծական կեդրոնի Ռուսաստանում եւ Աբխազիայում ներկայացուցչութեան ղեկավար Սաիտա Օհանեանը – «Հայ ժողովրդի եւ Հայաստանի Հանրապետութեան նոր օրը»:

Համաժողովի առաջին օրը եզրափակուեց սփիւռքի եւ Արցախի լրատուամիջոցների ղեկավարների եւ ներկայացուցիչների այցելութեամբ ՀԲԸՄ հայաստանեան գրասենեակ:

Մայիսի 31-ին Հայաստանի Սփիւռքի նախարարութիւնում շարունակուեցին Լրագրողների համահայկական 9-րդ համաժողովի աշխատանքները` ըստ թեմատիկ ուղղութիւնների:

Հինգերորդ նիստին ելոյթ ունեցան Ռուսաստանի «Ժամ» ամսագրի գլխաւոր խմբագիր Աննա Գիվարգիզեանը – «Մամուլ եւ պետականութիւն. պատմութիւն, օրինաչափութիւններ, միտումներ», Քանատայի «Հորիզոն» շաբաթաթերթի գլխաւոր խմբագիր Վահագն Գարագաշեանը – «Հայաստանում եւ Սփիւռքում հայկական մամուլի խնդիրները», Լիբանանի «Զարթօնք» օրաթերթի գլխաւոր խմբագիր Սեւակ Յակոբեանը – «Դէպի 2050` հայկական մամուլի լեզուական հարցն ու ընթերցողների թիւի նօսրացումը. խնդիրներ եւ լուծումների առաջարկներ», Արժանթինի «Նոր դարաշրջան» թերթի գլխաւոր խմբագիր Էտուարտօ Նեսթոր Պալեանը – «Մամուլի դերը եւ կարեւորութիւնը Թուրքիայի` հայ ժողովրդի դէմ իրականացրած ցեղասպանութեան ժխտողականութեան մէջ», Արժանթինի «Սարդարապատ» շաբաթաթերթի գլխաւոր խմբագիր Տիանա Տէր Կարապետեանը – «Արժանթինահայ մամուլի հիմնախնդիրները», Ռուսաստանի «Միաբան» տեղեկատուական պորտալի ղեկավար Վահան Բաբախանեանը – «Միաբան» նախագիծը: Լրագրութիւնից դէպի արդիւնաւէտութիւն», Արցախի ժուռնալիստների միութեան նախագահ Կիմ Գաբրիէլեանը «Արցախեան մամուլ. հին եւ նոր խնդիրներ» եւ ՀԲԸՄ Հայաստանի տնօրէն Դալար Գազանճեանը – «Հայաստանի բարեփոխումներն ու լրատուամիջոցների դերը սփիւռքի ներգրաւման գործում»:

Համաժողովի «Հայաստանի Սփիւռքի նախարարութեան առաջնահերթութիւնները» խորագրով 6-րդ նիստին, որին, որպէս նիստավար, մասնակցում էր Սփիւռքի նախարարի տեղակալ Բաբկէն Տէր Գրիգորեանը, ելոյթ ունեցաւ Իրանի «Արաքս» շաբաթաթերթի գլխաւոր խմբագիր Մովսէս Քէշիշեանը – «Հայաստանի սփիւռքի նախարարութեան առաջնահերթութիւնները, Այո-ն եւ Ոչ-ը»: Նիստին ներկաները ներկայացրեցին մի շարք առաջարկութիւններ նախարարութեան հետագայ ծրագրերի վերաբերեալ:

Յունիսի 1-ին համաժողովն ամփոփեց աշխատանքը «Հայաստանի Հանրապետութեան առջեւ ծառացած մարտահրաւէրները եւ հայ լրագրութիւնը» թեմատիկ նիստով, որին ելոյթ ունեցան Չեխիայի «Օրեր» լրատուական կայքի գլխաւոր խմբագիր Աննա Կարապետեանը – «Լրատուական համագործակցութեան մարտահրաւէրներ», Ֆրանսայի «Լուսաւոր Աւետիս» լրատուական կայքի թղթակից Տիգրան Փաշաբեզեանը – « Հայկական օրակարգի խնդիրները հայութեանն ու Հայաստանին ուղղուած ներկայի մարտահրաւէրների ու սպառնալիքների լոյսի ներքոյ», Ռուսաստանի «Միաբան» տեղեկատուական պորտալի աշխատակից Եուլիա Գիւլոյեանը – «Մերձաւոր Արեւելքում եւ Արեւմտեան Հայաստանում բնակուող հայրենակիցների հետ մշակութային կապեր հաստատելու անհրաժեշտութեան մասին», Ռուսաստանի «ՀայՏեղեկատուաԿեդրոն»  տեղեկատուական-վերլուծական կեդրոնի ղեկավար Արմէն Տէր Սարգսեանը – «Հայաստանի Հանրապետութեան, Արցախի, Արեւմտեան Հայաստանի եւ Մերձաւոր Արեւելքի եւ Արեւմտեան Հայաստանի հայերի հիմնախնդիրները կարող են լուծուել Հայկական հարցի լուծման միջոցով» եւ Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնի «Վաչէ եւ Թամար Մանուկեան» մատենադարանի փոխտնօրէն Պապին Մուրադեանը ներկայացրեց Մայր Աթոռի տեղեկատուական կայքերը:

Համաժողովի աւարտին քննարկուեց նաեւ Լրագրողների համահայկական համաժողովների հետագայ կազմակերպման վերաբերեալ մի շարք հարցեր:

Ամփոփելով համաժողովի աշխատանքները` Լրագրողների համահայկական համաժողովները համակարգող մարմնի նախագահ Շահան Գանտահարեանը նշեց, որ համաժողովին մասնակցեցին Հայաստանից, սփիւռքից եւ Արցախից 100-ից աւելի լրագրող 14 երկրից, որից 40-ը գլխաւոր խմբագիր: Համաժողովին ընդհանուր առմամբ ելոյթ ունեցաւ 30 հոգի, յարակից ելոյթներով եւ առաջարկներով հանդէս եկան 50-ից աւելի մասնակից:

Սփիւռքի նախարարութեան տեղեկատուութեան եւ հեռահաղորդակցութեան վարչութեան պետ Վաղինակ Վարդանեանը աշխատանքային խմբի անունից շնորհակալութիւն յայտնեց համաժողովի աշխատանքներին մասնակցելու համար եւ նշեց, որ համաժողովը եւս մէկ հանգրուան հանդիսացաւ համահայկական միասնական տեղեկատուական հարթակ ստեղծելու ճանապարհին:

Յունիսի 1-ին համաժողովի մասնակիցները հանդիպեցին Կրթութեան եւ գիտութեան նախարար Արայիկ Յարութիւնեանի հետ: Ողջունելով համաժողովի մասնակիցներին` Արայիկ Յարութիւնեանը նշեց, որ կարեւորում է սփիւռքահայ լրագրողների հետ նման ձեւաչափով հանդիպումը, քանի որ նրանց շնորհիւ են նաեւ ուղերձներ փոխանցւում սփիւռքի հայ համայնքներին: Կրթութեան եւ գիտութեան նախարարն ընդգծեց, որ թաւշեայ յեղափոխութիւնից յետոյ կրթական ոլորտի բարեփոխումներն առաջնային են, եւ առկայ է քաղաքական կամք` լուծելու ե՛ւ այժմէական, ե՛ւ ռազմավարական մօտեցում պահանջող խնդիրները: Այնուհետեւ նա պատասխանել է ներկաների հարցերին:

Նոյն օրը` երեկոյեան, համաժողովի մասնակիցները հանդիպեցին Արտաքին գործերի նախարար Զոհրաբ Մնացականեանի հետ: Ողջունելով սփիւռքահայ լրագրողներին` նախարար Մնացականեանն ընդգծել է, որ արտերկրի հայ լրատուամիջոցները մեծ ներդրում ունեն հայրենիք-սփիւռք կապերի ամրապնդման գործում: Նախարարը շեշտեց նման ձեւաչափով հանդիպումների կարեւորութիւնը, որոնք լաւ հնարաւորութիւն են ընձեռում արտերկրում բնակուող հայրենակիցներին Հայաստանի արտաքին քաղաքականութեան մասին տեղեկացնելու առումով: Նախարարութեան ղեկավարը լրագրողներին ներկայացրեց Հայաստանի արտաքին քաղաքականութեան առաջնահերթութիւնները` նշելով միջազգային օրակարգի խնդիրների վերաբերեալ Հայաստանի մօտեցումները, մանրամասն անդրադարձ կատարեց ղարաբաղեան հիմնախնդրի կարգաւորման գործընթացին, ներքաղաքական վերջին զարգացումներին: Զոհրաբ Մնացականեանը պատասխանեց լրագրողների բազմաթիւ հարցերին, որոնք վերաբերում էին նոր պայմաններում Հայաստանի կողմից վարուող արտաքին քաղաքականութեանը: