Սա մաքրուելու, ջրեր զուլալելու, թացը չորից տարբերակելու հնարաւորութիւն էր

Տարիներ յետոյ պատմաբանները Հայաստանի այս շրջանի մասին կը գրեն, որ Արցախը յանձնած, հայ ժողովրդին մահ, պարտութիւն եւ ողբերգութիւն բերած Փաշինեանը այդքանից յետոյ շարունակում էր մնալ իշխանութեան, քանի որ

– պատերազմից յետոյ գտնուեցին բանակի գեներալներ, ովքեր կանգնեցին նրա առաջ եւ պատուի առան,

– գտնուեցին հոգեւորականներ, սրբազաններ, ովքեր եկեղեցին պղծողի եւ իրենց հոգեւոր եղբայրներին գերի վերցնողի առաջ ծնկի եկան, իսկ Արցախի թեմի առաջնորդը խոնարհուեց Արցախը յանձնողի առաջ,

– գտնուեցին քաղաքական ուժեր, գործիչներ, ովքեր համակերպուեցին, պայմանաւորուեցին, վախեցան եւ այդպէս էլ պատասխանատուութիւն չստանձնեցին պայքարելու,

– գտնուեցին գործիչներ, ովքեր սոցիալական ցանցերից այդպէս էլ դուրս չեկան կամ գլխաւոր թիրախին թողնելով` հին ու նոր արեցին,

– գտուեցին հայ գործարարներ, ովքեր ֆինանսաւորեցին դաւաճանին իր հակահայ ծրագրերը իրականացնելու համար,

– գտուեցին քննիչներ, դատախազներ, դատաւորներ, ովքեր բութ գործիք դարձան ազգակործանի ձեռքին նրա իշխանութիւնը պահելու համար։

Բայց նաեւ կը գրեն, որ այս ամէնը ունէր նաեւ դրական ազդեցութիւն. սա մաքրուելու, ջրեր զուլալելու, թացը չորից տարբերակելու հնարաւորութիւն էր։

Կը գրեն, որ վերը նշուած մարդկանց կողքին կային արժանապատիւ հոգեւորականներ, գործարարներ, ազգային գործիչներ, զինուորականներ, դատաւորներ, պարզապէս ազնիւ եւ հայրենասէր քաղաքացիներ, ովքեր զրկանքների, բանտարկութիւնների գնով պայքարեցին եւ չյանձնուեցին:

Եւ այս ամօթալի շրջանը երկար չտեւեց. Եկեղեցին եւ իսկական հոգեւորականները մնացին կանգուն, ազգային ուժերը չկոտրուեցին, կազմակեպեցին իրենց ժողովրդին՝ ազատագրելով հայրենիքը դաւաճաններից եւ գործակալներից:

Իշխան Սաղաթէլեան
ՀՅԴ Հայաստանի Գերագոյն մարմնի ներկայացուցիչ, ՀՀ ԱԺ «Հայաստան» խմբակցութեան պատգամաւոր