Վրէժից Տոգորուած Ներուժով` Դէպի Նոր Յաղթանակներ

Խմբագրական «Ապառաժ»-ի

Արցախում երկու տարի առաջ բռնկուեց պատերազմ: Այդ պահից իւրաքանչիւր հայի թէ՛ առօրեայում եւ թէ՛ հոգեկերտուածքում ինչ-որ բան փոխուեց: Պարտութիւնը իր հետ բերեց տարածքային կորուստները եւ անտանելի դարձրեց մարդկային կորուստների ցաւը: Պատերազմից յետոյ սահմանուած բոլոր թոյլատրելիներն ու անթոյլատրելիները իրար խառնուեցին: Առաջին պահին չհասկացանք, չըմբռնեցինք կատարուածը. 21-րդ դարում ոչ ոք չէր հաւատում, որ կարելի է խեղել մարմիններ, բարբարոսաբար աւերել մշակութային-կրօնական արժէք ունեցող կոթողներ: Իսկ «քաղաքակիրթ» աշխարհը լռեց:

Ամբողջատիրական նկրտումներ ունեցող պետութիւնները լռեցին, քանի որ նաւթն ու հարստութիւնը գերադասուեցին մարդկային արժէքներին: Կեղծ արդարութեան ջատագովները իրենց լռութեամբ համաձայնութեան կանաչ լոյս վառեցին բարբարոսութիւնների համար:

Երկու տարի առաջ սկսուած այս իրողութիւնը շարունակւում է մինչեւ այժմ: Սեպտեմբերի 13-ին Ջերմուկի, Վարդենիսի եւ Սիւնիքի յարակից շրջաններում կրկնուեցին թշնամու ոճրագործութիւնները: Այս բոլորը պարտաւորեցնում է մեզ իրականութիւնը տեսնել առանց գունաւորման ու պճնանքի, առանց խաբկանք առաջացնող արդուզարդի` իրականութիւնն իր ամբողջ մերկութեամբ:

Միգուցէ բոլոր պատերազմներում էլ նոյն պատկերները կրկնւում են, միգուցէ պատերազմների կորուստները մարդկութեան զանազան խաւերի համար նոյնական են, սակայն մէկ բան բնորոշ էր մեր յաղթանակին` դա մեր ասպետականութիւնն էր, որից փաստօրէն զուրկ է թշնամին: «Թուրքը մնում է թուրք» թեւաւոր խօսքի իրաւացիութիւնը մեր օրերում եւս փաստուեց:

Անցել է երկու տարի, ապացուցուել է, որ Հայաստանի արտաքին աղէտաբեր քաղաքականութիւնը` «խաղաղութեան դարաշրջան» վարագոյրով շղարշուած, այլ բան չէ, քան` պարտութիւնների շարանը երկարեցնող մղձաւանջ:

Մղձաւանջը, անկումներն ու պարտութիւնները շարունակական են լինելու, քանի դեռ չենք սթափուել եւ համաժողովրդական մակարդակով չենք թեւակոխել պայքարի եւ դիմադրութեան փուլ: Իսկ դրա համար նախեւառաջ համախմբում եւ ապա ինքնակազմակերպում է պէտք:

Այդ ինքնակազմակերպման առանցքը ինչպէս 1988թ., այս անգամ էլ պէտք է դառնայ Արցախը: Բնական է, որ պատերազմից` 44-օրեայ աղէտից յետոյ իւրաքանչիւր արցախցու համար հիմնական մտահոգութիւնը գոյատեւումն է: Սակայն այլեւս ժամանակն է, որ գոյապահպանման համար վատնուող ներուժը ուղղուի դէպի վերակազմակերպման, պետականութեան խարխլուած հիմքերի ամրապնդում եւ վերընձիւղում: Թող այդ ներուժի սնուցման աղբիւրը դառնայ իւրաքանչիւր հայորդու սրտում բոցկլտացող վրէժը: Կորցրածին վերատիրանալու, նոր յաղթանակներ կերտելու եւ հայրենիքում ապրելու վեհ եւ համամարդկային իրաւունքները ազգային յարատեւման եւ առաջադիմութեան միակ երաշխիքներն են. այլընտրանք չունենք:

30 սեպտեմբեր 2022թ.