Ստեփանակերտի Մէջ Կայացաւ «Հայաստան-Արցախ Ռազմավարական Դաշինք» Ֆորումը

Դաշնակցութեան նախաձեռնութեամբ, 7 Մայիսին, Ստեփանակերտի մէջ, Ազգային ժողովի նիստերու դահլիճին մէջ սկսաւ «Հայաստան-Արցախ ռազմավարական դաշինք» ֆորումը՝ Հայաստանի եւ Արցախի միջեւ իրաւապայմանագրային յարաբերութիւնները նոր մակարդակի բարձրացնելու օրակարգով:

Դաշնակցութիւնը այս համաժողովին շատ լուրջ կը մօտենայ եւ ամիսներէ ի վեր զբաղած է համաժողովի կազմակերպչական հարցերով: Ֆորումին հրաւիրուած են խորհրդարանական եւ քանի մը արտախորհրդարանական ուժեր, Հայաստանի, Արցախի եւ Սփիւռքի քաղաքական, ռազմական ու փորձագիտական խումբեր: Նկատի ունենալով, որ մինչեւ վերջին պահը յայտնի չէր, թէ որ քաղաքական ուժերը ընդունած են հրաւէրը, նշենք, թէ որ քաղաքական ուժերը նախապէս հաստատած են իրենց մասնակցութիւնը. «Իմ Քայլ»էն՝ Տաթեւիկ Հայրապետեան եւ Գոռ Գէորգեան, ԲՀԿէն՝ Սերկէյ Բագրատեան, ԼՀԿ-էն՝ Գէորգ Կորկիսեան:

0508forum7

Արտախորհրդարանական քաղաքական ուժերէն կը մասնակցին նաեւ ԱԺՄն՝ ի դէմս Վազգէն Մանուկեանի, Դեմկուսը, ՀՀԿէն՝ ԱԺ արտաքին յարաբերութիւններու յանձնաժողովի նախկին նախագահ եւ պաշտպանութեան նախկին փոխնախարար Արտակ Զաքարեան: Հայաստանի, Արցախի եւ Սփիւռքի քաղաքական, ռազմական, փորձագիտական շրջանակներէն մասնակցութեան հրաւէրը ընդունած են Էլինար Վարդանեան, Աղուան Վարդանեան, Վահէ Յովհաննիսեան, Անդրանիկ Թեւանեան, Կարէն Քոչարեան, Վիգէն Յակոբան, Արցախի նախկին Մարդկային Իրաւունքներու պաշտպան Ռուբէն Մելիքեան եւ այլք: Ինչպէս հաղորդեցին կազմակերպիչները՝ Արցախի բարձրագոյն ղեկավարութիւնը նոյնպէս պիտի մասնակցի, ինչպէս նաեւ՝ արցախեան բոլոր քաղաքական ուժերը:

Ըստ «Արցախփրէս»ի՝ ֆորումի օրակարգին վրայ ընդգրկուած են Հայաստանի եւ Արցախի իրաւապայմանագրային յարաբերութիւնները նոր մակարդակի բարձրացնելու մասին հարցերը:

Ֆորումին բացման խօսքով հանդէս եկաւ Արցախի Ազգային ժողովի նախագահ Աշոտ Ղուլեան:

«Ողջունում եմ բոլորիդ՝ «Հայաստան-Արցախ Ռազմավարական Դաշինք» ֆորումի կազմակերպիչներին ու մասնակիցներին Արցախի Հանրապետութեան խորհրդարանում եւ գոհունակութիւն յայտնում նման կարեւոր նիւթով համաժողովի անցկացումը հայկական երկրորդ մայրաքաղաք Ստեփանակերտում:

Անշուշտ, անհնար է պատկերացնել Արցախն առանց Հայաստանի եւ հակառակը. մայր հայրենիքն՝ առանց Արցախի: Հայկական միասնական տարածքի այս փոխկապակցուածութիւնն է, որ մեզ աւելի է ուժեղացնում հայրենիքում, իսկ Սփիւռքի մեր եղբայրներին եւ քոյրերին հաւատ ու վստահութիւն ներշնչում մեր ազգային նպատակներին միահամուռ հասնելու ձգտումների նկատմամբ:

Համատեղ գործելու անհրաժեշտութիւնը ոչ միայն կենսական պահանջ է, այլ նաեւ հայկական երկու հանրապետութիւններում համազգային համերաշխութիւնն ու համաչափ զարգացումն ապահովելու եւ մեր անվտանգութիւնը լաւագոյնս երաշխաւորելու կարեւոր միջոց:

Յատկանշական է, որ պետականաշինութեան միեւնոյն ճանապարհն անցնելով, մենք շատ յաճախ առաջնորդուել ենք փոխադարձ փորձի կիրառման, համատեղ քննարկումների ընթացքում ձեւաւորուող դիրքորոշումներ եւ տարբեր հարցերի շուրջ ընդհանուր տեսլական ունենալու գաղափարներով:

Որպէս խորհրդարանի ղեկավար՝ ուզում եմ առանձնակի կարեւորել Հայաստանի Հանրապետութեան օրէնսդիրի հետ մեր կայուն համագործակցութիւնը, որն արտայայտւում է ինչպէս տարբեր մասնագիտական յանձնաժողովների միջեւ մշտական հանդիպումների, այնպէս էլ, միջխորհրդարանական համագործակցութեան յանձնաժողովի գործունէութեամբ:

Տեղեկացնեմ, որ այս ամսուայ ընթացքում նախատեսուած է ՀՀ Աժ-ԱՀ ԱԺ միջխորհրդարանական յանձնաժողովի հերթական նիստը Երեւանում, որի ընթացքում եւս մենք առիթ կ՛ունենանք անդրադառնալու համահայկական օրակարգի տարբեր հարցերի:

Անցած տարիների ընթացքում արտաքին մարտահրաւէրներով, աշխարհաքաղաքական ու տարածաշրջանային զարգացումներով պայմանաւորուած ունեցել ենք ժամանակներ, երբ Հայաստան-Արցախ ռազմավարական դաշինքը շատ մօտ էր իրականութիւն դառնալուն, սակայն առարկայական իրողութիւններից ելնելով՝ մեր մօտեցումը համարեա՛ միշտ յանգել է նրան, որ դաշինքի կայացումը պէտք է լինի խորը քննարկումների արդիւնք՝ հնարաւոր վտանգների ճիշդ գնահատմամբ եւ տարբեր տեսակէտների ու դիրքորոշումների հաշուառմամբ:

Բոլոր հիմքերն առկայ են վստահ լինելու համար, որ այսօրուայ ֆորումը կը դառնայ այն հարթակը, որտեղ համակողմանիօրէն քննութեան կ՛առնուեն երկու հայկական հանրապետութիւնների միջեւ իրաւապայմանագրային յարաբերութիւնները նոր մակարդակի բարձրացնելու պահանջն ու դրա իրագործման ժամկէտները, իսկ ձեւաւորուելիք դիրքորոշումը կ՛արտայայտի մեր ազգային շահերը եւ թոյլ կը տայ հաւատարիմ մնալ միջազգային իրաւունքով մեր ստանձնած պարտաւորութիւններին ու մինչ այժմ անթերի պահպանած պարտաճանաչ օրինական իշխանութեան վարքագծին:

Համոզուած եմ, որ այսպիսի ներկայացուցչական կազմով քննարկումները հնարաւորութիւն են տալիս քաղաքական, հանրային ու փորձագիտական լայն մասնակցութեամբ խնդրոյ առարկայի շուրջ մտքեր փոխանակելու, դիքորոշումներ յստակեցնելու եւ անելիքներն ուրուագծելու համար: Ուստի, ողջունելով ՀՅԴ՝ համազգային օրակարգի շուրջ հայութեան երեք հատուածներին միաւորելու նախաձեռնութիւնը՝ ֆորումին մաղթում եմ արդիւնաւէտ աշխատանք», ըսաւ Ղուլեան:

Ֆորումի նախագահ Վազգէն Մանուկեան իր խօսքին մէջ կարեւոր համարեց նման ձեռնարկի մը կազմակերպումը եւ նշեց, որ Արցախի հարցը կը համախմբէ ամբողջ հայութիւնը:

«Արցախի վերաբերեալ իր որոշումները հայ ժողովուրդը ընդունած է խորհրդարանի որոշումներով, հանրաքուէներով, մեզի պարտադրուած պատերազմին դիմակայելով եւ յաղթելով: Նոր սերունդը իր որոշումը վերահաստատեց 2016ին տեղի ունեցած ապրիլեան քառօրեայի ատեն: Իշխանութիւնները պարտաւոր են մեր ժողովուրդին կամքը բանակցութիւններու միջոցով դարձնելու իրականութիւն: Արցախի անկախութեան միջազգային ճանաչումը իրականացնելու համար պէտք է տարուին լուրջ աշխատանքներ: Մենք պէտք է աւելի բարձրացնենք մեր պետութեան տնտեսական համակարգը, բանակի մարտունակութիւնը, ձեռք բերենք նոր դաշնակիցներ՝ կանխելու համար պատերազմը: Արցախի եւ Հայաստանի յարաբերութիւնները պէտք է դնել իրաւական հիմքերու վրայ», ըսաւ Վ. Մանուկեան:

ՀՅԴ Բիւրոյի նախագահ Արմէն Ռուստամեան, խօսելով Հայաստան-Արցախ ռազմավարական դաշինքին մասին՝ ըսաւ, որ այս հարցը միշտ ալ եղած է օրակարգային: Ռուստամեանի ելոյթի բնագիրը ամբողջութեամբ կը ներկայացնենք առաջին էջով՝ «ՕՐՈՒԱՆ ՀԵՏ» սիւնակին տակ:

0508forum4

ՀՅԴ Բիւրոյի անդամ Կիրօ Մանոյեան, իր հերթին, ըսաւ, որ Հայաստան-Արցախ ռազմավարական դաշինքը անհրաժեշտութիւն է եւ անիկա մեր զինանոցի վերջին փամփուշտը չէ, վերջին փամփուշտը Հայաստան-Արցախ վերամիացման յայտարարութիւնն է, բայց մինչ այդ  անհրաժեշտ է ունենալ Հայաստան-Արցախ իրաւապայմանագրային յարաբերութիւններ, որոնք, ի վերջոյ, կը յանգեցնեն անոր:

«Այսօր չի կարելի 180 աստիճանով շրջադարձ կատարել եւ գործի դնել 1989ի վերամիաւորման որոշումը, բայց անհրաժեշտ է այդ ուղղութեամբ անել քայլեր՝ անկախ նրանից, թէ ով ինչպէս կը նայի դրան: Հեշտ չի լինելու, բայց դիմագրաւելու եւ մեր յաջողութեան միակ գրաւականը միասնականութիւնն է: Այստեղ կարող է լինել նաեւ դերերի բաշխում, կարող են բարձրացուել այնպիսի հարցեր, որոնք այս կամ այն կողմը կարող է նպատակայարմար չգտնել: Բայց պէտք չէ ընդունել այնպիսի վախուորած կեցուածք, որն անարդարացի ձեւով կը բերի հիասթափութեան ուրիշների կողմից», ըսաւ Մանոյեան:

Արցախի Ազգային ժողովի «Հայրենիք» խմբակցութեան ղեկավար Արթուր Թովմասեան իր վրդովումը յայտնեց այն հարցին մասին, թէ ինչո՛ւ մինչեւ այսօր Հայաստան չէ զբաղած Արցախի անկախութեան ճանաչման հարցով:

Ֆորումին ելոյթներով հանդէս եկան Հայաստանի, Արցախի եւ Սփիւռքի քաղաքական, ռազմական, փորձագիտական եւ հանրային շրջանակները ներկայացնող գործիչներ:

0506hrant

«Այսօր բոլորն ունեն վտանգի կանխազգացում, ահա, թէ ինչո՛ւ ՀՅԴն նախաձեռնել է ֆորումը», իր ելոյթին մէջ նշեց ՀՅԴ գործիչ Հրանդ Մարգարեան:

Ըստ անոր՝ վտանգը այն է, որ մեր ժողովուրդին մէկ մասը կ՛ենթադրէ, թէ որովհետեւ պատերազմի վտանգ կայ, որովհետեւ մեծաթիւ բանակ պահելու անհրաժեշտութիւն կայ, ուրեմն Արցախը բեռ է, եւ, որքան կարելի է շուտ, պէտք է ազատիլ այդ հարցէն: Մարգարեանի համաձայն՝ կայ նաեւ մէկ այլ մօտեցում, որ Արցախը հնարաւորութիւն է, ազդակ, որ հայ ժողովուրդը իր գօտին պինդ սեղմէ:

«Արցախի շնորհիւ է, որ մենք կը կարողանանք լաւ կազմակերպուել, տնտեսութիւնը զարգացնել: Արցախի շնորհիւ է, որ մենք կը կարողանանք Գանձակն ու Նախիջեւանը ազատագրել: Արցախը Հայաստանի գոյութեան համար կենսական անհրաժեշտութիւն է: Վերջին 10-11 տարիների ընթացքում մենք միայն ճիգեր ենք թափել գոյութիւն պահելու համար, այժմ կարող ենք զարգացման ուղի դուրս գալ: Սակայն այդ զարգացման ուղի դուրս գալը չենք կարող անել զիջելով: Ամբողջ խնդիրը սա է: Եթէ մտածում ենք՝ կը զիջենք, յետոյ կը զարգանանք, կը զիջենք, յետոյ կ՛ամրապնդուենք, կը զիջենք, հարցը կը վերջանայ, դա մեծ սխալ-մունք է: Նուազագոյն զիջումն անգամ մեզ կը տանի կործանման: Սա չի նշանակում, թէ մենք չպէտք է բանակցենք: Մենք պէտք է բանակցենք, բայց նաեւ հասկանանք՝ որտեղ է, որ Ադրբեջանը երբեք չի զիջի: Եթէ անգամ Ադրբեջանը զիջի, մենք պէտք է գիտակցենք, որ այս հակամարտութիւնը յաւերժական է: Ուստի մենք դրան պէտք է պատրաստուենք», ըսաւ Մարգարեան:

ՀՅԴ գործիչը վստահ է, որ եթէ չգիտակցինք այս կարեւոր հարցերուն, կը կորսնցնենք Արցախը, ապա՝ Զանգեզուրը, ապա նաեւ՝ Երեւանը: Ըստ անոր՝ պէտք է ազգովին այնպէս կազմակերպուինք, որ դիմակայենք եւ յաղթենք այս գոյամարտը:

«Վերջերս երկրի թիւ մէկ եւ թիւ երկու դէմքերի կողմից ասուել է, որ եթէ շատ էք ուզում պատերազմ, ապա ամէն ընտանիք պէտք է պատրաստ լինի զոհ տալ: 5000 ընտանիք զոհ է տուել: Իսկ եթէ չտայինք, կեանքից աւելի թանկ բան էինք կորցնելու՝ հայրենիքը, մեր սերունդների իրաւունքն էինք կորցնելու: Ուրեմն չպէտք է այդպէս վախեցնել մեր ժողովրդին, թէ զոհ էք տալու: Դա ապազգային ու ապապետական երեւոյթ է: Մինչ այդ պատերազմ մեկնողները գիտակցել են, որ զոհուելու են, բայց առաւել թանկ բան են պաշտպանելու: Ուստի պետութիւն ղեկավարողները պէտք է հասկանան, որ հայրենիքն ամէն ինչից կարեւոր է՝ ժողովրդավարութիւնից էլ, սեփական կեանքից ու հարստութիւնից էլ է կարեւոր», ըսաւ Մարգարեան:

Ան վստահութիւն յայտնեց, որ հայ ժողովուրդը պէտք է կազմակերպուի ու անընդհատ վերապատրաստուի՝ ստեղծելով պահեստային զօրամիաւորումներ, որպէսզի պատերազմի ընթացքին չխեղճանանք:

Ֆորումի աւարտին ընտրուեցաւ 15 անձերէ բաղկացած կազմակերպական կոմիտէ, որու անդամներն են՝ Արցախէն՝ Վարդգէս Բաղրեան, Գագիկ Պետրոսեան եւ Դաւիթ Իշխանեան, Հայաստանէն՝ Արմէն Ռուստամեան, Կիրօ Մանոյեան, Իշխան Սաղաթելեան, Գեղամ Մանուկեան, Դաւիթ Շահնազարեան, Սերգէյ Բագրատեան, Գեղամ Նազարեան, Ռուբէն Մելիքեան, Սփիւռքէն՝ Մասիս Աբրահամեան (Հոլանտա), Սէյրան Բաղդասարեան (Ռուսիա), Մելիք Գարագաւորեան (Լիբանան) եւ Վաչէ Թովմասեան (Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ): Կազմակերպական կոմիտէն պիտի կազմակերպէ համահայկական ստորագրահաւաք՝ ի պաշտպանութիւն Հայաստան-Արցախ ռազմավարական դաշինքին:

Ֆորումի աւարտին, մասնակցողները ներկայացուցին շարք մը առաջարկներ, որոնք կազմակերպական կոմիտէին կողմէ քննարկուելէ ետք, պիտի ընդգրկուին հռչակագիրին մէջ:

0508forum1

 

0508forum3

 

0508forum5

 

0508forum8

 

0508forum6

 

0508forum

Leave a Comment

You must be logged in to post a comment.