Արցախից յետոյ զոհաբերուելու է Սիւնիքը եւ այդպէս մինչեւ Երեւան
Արցախի ինքնորոշման իրաւունքը կրկին օրակարգ բերելու համար անհրաժեշտ է, որ նախ՝ ՀՀ իշխանութիւնները միջազգային ատեաններում ներկայացնեն Արցախում տիրող իրական վիճակը եւ կոնկրետ փաստերով ցոյց տան, որ ստեղծուած վիճակում Արցախի ճանաչումն այնտեղ ապրող 120 հազար բնակչութեանը ցեղասպանութիւնից փրկելու միակ ուղին է։ «Փաստինֆօ»ի հետ զրոյցում նման տեսակէտ հնչեցրեց Արցախի ԱԺ նախկին պատգամաւոր, պատմաբան Արմէն Սարգսեանը։
«Ատրպէյճանի յանցաւոր քայլերի հետեւանքով Արցախում ստեղծուած վիճակը բաւարար հիմք է ստեղծում դրա համար։ Ամենակարեւորն այստեղ այն է, որ Հայաստանն արմատապէս փոխի Արցախի հարցում իր դիրքորոշումն ու քաղաքականութիւնը միջազգային արենայում։ Փաստ է, որ Ատրպէյճան Արցախում էթնիկ զտմանն ուղղուած գործողութիւնները սկսել է կեանքի կոչել յատկապէս Փաշինեանի այն յայտարարութիւնից յետոյ, թէ Արցախը ճանաչում է Ատրպէյճանի կազմում։ Քանի դեռ այդ յայտարարութիւնից, կեցուածքից չի հրաժարուել Հայաստանի իշխանութիւնը, վիճակն Արցախում է՛լ աւելի է վատանալու։ Կրկնում եմ՝ Հայաստանը ջանք չպիտի խնայի՝ ապացուցելու համար, որ Արցախի ու արցախահայութեան գոյութիւնն Ատրպէյճանի կազմում ուղղակի անհնար է։ Դրա համար բազմաթիւ փաստեր կան։ Արցախի ճանաչումը հնարաւոր դարձնելու համար անելիք ունի նաեւ Սփիւռքը։ Սփիւռքի օճախներն իրենց երկրների խորհրդարանականների վրայ ամէն կերպ պէտք է ազդեն։ Այս փուլում ոչինչ պէտք չի խնայել Արցախի ճանաչմանը հասնելու համար։ Դրա համար նաեւ պատմական հիմքն ունենք․ չմոռանանք, որ Արցախն ինքնորոշուել էր միջազգային բոլոր օրէնքների ու ԽՍՀՄ Սահմանադրութեան համաձայն, այսինքն՝ որեւէ խնդիր նաեւ իրաւական առումով չկայ», շեշտեց Սարգսեանը։
Արմէն Սարգսեանի համոզմամբ, այս ճանապարհով շարժուելու դէպքում յաջողութեան հասնելու շանսերը մեծ են։ Աշխարհում նախադէպային օրինակներ շատ կան, ուղղակի, ճիշդ ու հետեւողական դիւանագիտական եւ քաղաքական աշխատանք է պէտք տանել՝ ցանկալի արդիւնքի հասնելու համար։
«Ես սա ասում եմ՝ իմ փորձառութիւնն ու Քոսովոյի, Աբխազիայի ու մի շարք այլ օրինակներ հաշուի առնելով։ Նրանք պայքարել են, ճիշդ քաղաքական քայլեր արել, որի շնորհիւ էլ հասել են որոշակի ձեռնտու կարգավիճակի», ասում է Սարգսեանն ու հռետորական հարց տալիս՝ այդ ինչո՞ւ Թուրքիան կարող է յայտարարել, թէ Ատրպէյճանի ցանկացած քայլին ու որոշմանն աջակցելու է, իսկ Հայաստանը, որ ստանձնել է Արցախի երաշխաւորի պաատսխանատուութիւնը, չի կարող ասել Ատրպէյճանին, որ Արցախի վրայ կրկին ռազմական յարձակում սկսելու դէպքում օգնութեան է հասնելու ինքը։
Սարգսեանն ուշադրութիւն է հրաւիրում այն բանի վրայ, որ 120 հազար հայ, ովքեր ունեն ՀՀ անձնագիր, ցեղասպանութեան, սովամահութեան եզրին են կանգնած, բայց քաղաքական աղէտի մասին ոչ մի խօսք չկայ։
«Արցախում օրէցօր խորացող հումանիտար ճգնաժամն աւելի խորացաւ, երբ ՀՀ վարչապետը յայտարարեց, որ պատրաստ է ճանաչել Արցախն Ատրպէյճանի կազմում։ Ատրպէյճանը դրանից աւելի սանձարձակ դարձաւ ու ամբողջութեամբ պաշարեց Արցախը՝ սովի մատնելով 120 հազար բնակչութեանը, առեւանգելով մարդկանց եւ այլն։ Երբ որ քաղաքական աղէտի մասին բարձրաձայնուի, միջազգային արենայում թմբկահարուեն Ատրպէյճանի յանցագործութիւնները եւ, կրկնում եմ, Արցախի ճանաչումը համոզիչ կերպով ներկայացուի որպէս փրկութեան միակ ճանապարհ, հումանիտար աղէտը հնարաւոր կը լինի մեղմել», նկատեց նա։
Թումանեանի կկուի պատմութիւնը լաւագոյնս է ցոյց տալիս մեր այսօրուայ իրականութիւնը։ Սարգսեանը նկատում է՝ առաջին ձագը, որ հայրը՝ (նկատի ունի Փաշինեանին, խմբ․) նետում է աղուէսի բերանը, փորձ է արւում ներկայացնել որպէս խորթ զաւակ, բայց յետոյ, երբ հերթը հասնում է երկրորդ ձագին, ակնյայտ է դառնում, որ խորթն ամենեւին էլ զաւակը չէր, այլ՝ հայրը․․․
«Արցախից յետոյ զոհաբերուելու է Սիւնիքը եւ այդպէս մինչեւ Երեւան՝ այնպէս, ինչպէս Թումանեանի «Չարի վերջում» է նկարագրուած։ Դա կանխել հնարաւոր կը լինի, եթէ Հայաստանն արմատապէս փոխի Արցախի հարցում իր կեցուածքն ու գիծը՝ միջազգային հարթակներում», եզրափակեց Արմէն Սարգսեանը։
Comments are closed.