«Մենք Հաւատում Ենք, Որ Գործ Ունենք Անելու` Անկախ Նրանից Ընդդիմութի՞ւն Ենք, Թէ՞ Իշխանութիւն». Հրանդ Մարգարեան

Ստորեւ կը ներկայացնենք ՀՅԴ Բիւրոյի ներկայացուցիչ Հրանդ Մարգարեանին հետ «Ժողովուրդ» օրաթերթին կատարած հարցազրոյցը, որուն ընթացքին անդրադարձ կատարուած է Հայաստանի մէջ վարչապետի փոփոխութեան, հայաստանեան կեանքին մէջ արձանագրուած վերջին զարգացումներուն:

ՀՅԴ Բիւրոյի ներկայացուցիչ Հրանդ Մարգարեանը անդրադառնալով Հայաստանի վարչապետի փոփոխութեանը` ասաց. «Վերջին շրջանում դրա անհրաժեշտութիւնը շատ կար, եւ կարծում եմ` վարչապետի փոփոխութիւնը տեղին էր»:

«ԺՈՂՈՎՈՒՐԴ».- Մեր երկրում որեւէ անգամ ընդդիմութեանը չի յաջողուել ընտրութիւններում յաղթել եւ այդպիսով երկրում իշխանափոխութիւն իրականացնել: Եւ հանրութեան կողմից այնքան պահանջուած փոփոխութիւններն ամէն անգամ իշխանութիւնները փորձել են անել` վարչապետներին փոխելով: Նախորդ վարչապետը իշխանութեան եկաւ նաեւ «հրաշալի քառեակում» ձեր ղեկավարած ուժի անմիջական ջանքերի արդիւնքում, սակայն ընդամէնը երկուսուկէս տարի անց պարզ դարձաւ, որ նա էլ ի զօրու չեղաւ որեւէ բան շտկելու: Ի՞նչ էք կարծում` հնարաւո՞ր է երկրում ընդհանուր փոփոխութիւններ իրականացնել վարչապետների փոփոխութեամբ:

ՀՐԱՆԴ ՄԱՐԳԱՐԵԱՆ.- Ընդհանրապէս փոփոխութիւնները լաւ բան են, չեմ էլ կարծում, որ այդքան յաճախ են տեղի ունենում: Բայց հաւատում եմ, որ անհրաժեշտութիւն կար մէկ նոր մօտեցումի, մէկ նոր ղեկավարման մշակոյթի, եւ յուսով եմ, ուզում եմ հաւատալ, որ այս նոր վարչապետի նշանակումով դա կ՛ունենանք:

«Ժ.».-  Ինչո՞ւ հէնց Կարէն Կարապետեանը, այլ թեկնածու չկա՞ր:

Հ. Մ.- Հիմա ցանկացած մարդու պարագայում կարելի է ասել` ինչո՞ւ այս մէկը, ոչ այն մէկը: Յամենայն դէպս որոշողը ես չեմ եղել, որոշողը նախագահն է եղել: Կարծում եմ` հնարաւոր թեկնածուների մէջ ինքը լաւագոյններից էր:

«Ժ.».-  Իսկ եթէ նա նորից նեղանայ ու գնայ աւելի բարձր աշխատավարձով աշխատանքի, ինչպէս որ եղաւ, երբ նա Երեւանի քաղաքապետն էր:

Հ. Մ.-  Կարծում եմ, որ դա շատ պարզունակ բացատրութիւն է, թէ ինչո՛ւ Կարէն Կարապետեանը քաղաքապետութեան հանգամանքը թողեց: Չեմ կարծում, որ աւելի լաւ աշխատավարձով աշխատանքի համար թողեց: Չեմ հաւատում, աւելի լուրջ պատճառ կար: Մանրամասնութիւններին տեղեակ չեմ, բայց կարող եմ ինչ-որ բաներ ենթադրել:

«Ժ.».-  Նաեւ որպէս իշխող քոալիսիոնում ընդգրկուած քաղաքական ուժի ղեկավար` ի՞նչ էք կարծում, ի՞նչ քայլեր պէտք է անի նոր կառավարութիւնը` Կարէն Կարապետեանի գլխաւորութեամբ, որպէսզի մեր երկրի` 5 միլիառից աւել պետական պարտքը աստիճանաբար ոչ թէ աւելանայ, այլ նուազի, որպէսզի արտագաղթի թափը պակասի, եւ, վերջապէս, աղքատութեան 35 տոկոսանոց ցուցանիշը նուազի:

Հ. Մ.- Գիտէք` քայլերը մէկ չեն: Վստահութեան վերականգնում, արդար մրցակցութեան, կայունութեան ապահովում եւ դրսի ներդրումների համար բարենպաստ պայմանների ստեղծում, նաեւ` ընկերային արդարութեան ուղղութեամբ քայլեր, սրանք հերթական քայլերն են, որոնք կարծում եմ, ով որ ուզում է` երկրի վիճակը դէպի լաւը փոխուի, պարտաւոր է այս ճանապարհներով ընթանալ:

«Ժ.».- Երբ մամուլը գրում էր Յովիկ Աբրահամեանի մօտալուտ հրաժարականի մասին, ԱԺ ՀՅԴ խմբակցութեան ղեկավար Արմէն Ռուստամեանը յայտարարեց, որ ՀՅԴ-ն տեղեակ չէ կառավարութեան փոփոխութեան մասին: Հետաքրքիր է` քոալիսիոն գործընկերները ձեզ տեղեակ չէի՞ն պահել կառավարութեան փոփոխութեան մասին:

Հ. Մ.-  Ո՛չ, երկար ժամանակ էր, որ փոփոխութիւնների անհրաժեշտութիւնը քննութեան նիւթ էր: Դեռ նախքան մեր քոալիսիոն համաձայնագրի ստորագրումը, դեռ նախքան այդ էլ մենք քննել ենք այդ հարցերը նախագահի հետ, եւ նախագահն ունեցել է տրամադրութիւն փոփոխութիւնների: Այլ հարց է, թէ այդ փոփոխութիւնները որոշակիօրէն ինչպէ՞ս պէտք էր լինէին: Թէ դա որոշակիօրէն ինչպէ՞ս պէտք էր լինէր, բնականաբար դրանք ամէն մէկ հանգրուանում են պարզւում, յստականում, յղկւում, բայց այս փոփոխութիւնների ծրագիրը դեռ նախքան մեր` Հանրապետականի հետ համաձայնագրի ստորագրումը քննութեան նիւթ է եղել, իսկ համաձայնագիրն արդէն փաստն է, որ անհրաժեշտ է փոփոխութիւն, քանի որ այն, ինչ-որ մենք համաձայնում էինք անել, դա արդէն փոփոխութիւն է:

«Ժ.».- Իսկ որոշակիօրէն վարչապետ Յովիկ Աբրահամեանի հրաժարականի մասին դուք ե՞րբ էք իմացել:

Հ. Մ.-  Դէ, հիմա ի՞նչ կարեւոր է… բայց այնպէս չի, որ չենք իմացել, կարծում եմ, որ առաջիններից ենք եղել, որ իմացել ենք:

«Ժ.».-  Տեղեկութիւններ կան, որ Կարէն Կարապետեանը դաշնակցական նախարարներից միայն Լեւոն Մկրտչեանի հետ է ցանկանում աշխատել: Խօսե՞լ էք նոր վարչապետի հետ այս թեմայով:

Հ. Մ.-  Միայն չէ: Այդ արտայայտութիւնը աղաւաղուած էք ներկայացնում, լսել եմ, որ բոլոր նախարարներից աւելի շատ կ՛ուզէր Լեւոն Մկրտչեանի հետ աշխատել, ոչ թէ դաշնակցական նախարարներից: Կարծում եմ, որ ինքը նախարարների հետ խնդիր չունի, ուղղակի այս 20 օրուայ աշխատանքային ժամանակաշրջանում ինքը պէտք է եզրակացութիւնների յանգի, ինչպէ՞ս է տեսնում կառավարութեան կառուցուածքն ու ձեւաւորումը, տնտեսական ի՞նչ քաղաքականութիւն է ուզում կիրառի երկրում, եւ բնական է, որ այստեղ կարող են հարցեր ստեղծուել: Բայց այս պահին առարկութիւն կամ վերապահութիւն չունի մեր նախարարների նկատմամբ:

«Ժ.».-  Դուք այդ թեմայով խօսե՞լ էք իր հետ:

Հ. Մ.-  Բնականաբա՛ր:

«Ժ.».-  Հիմա բոլոր նախարարները ժամանակաւոր պաշտօնակատարներ են, ե՞րբ են դաշնակցական նախարարները վերանշանակուելու եւ արդեօ՞ք վերանշանակուելու են:

Հ. Մ.-  Սկզբունքային համաձայնութիւն կայ, որ մեր նախարարները մնալու են, այսքանը, բայց սա` ընդհանուր ձեւով: Ինչպէս ասում են` ինքը 20 օր դեռ ժամանակ ունի:

«Ժ.».-  Տեղեկութիւններ կան, որ 2017թ. ԱԺ ընտրութիւններում Դաշնակցութիւնը Հանրապետական կուսակցութեան հետ դաշինքով է մասնակցելու: Կա՞յ նման ծրագիր, քննարկում եղե՞լ է, թէ՞ ոչ:

Հ. Մ.-  Չգիտեմ, յանկարծ մամուլը երբեմն բաներ է մոգոնում, որ մարդու երեւակայութիւնից դուրս է: Այդպիսի բան չկայ, մենք գնալու ենք մեր ծրագրով եւ անհրաժեշտութիւն չկայ ոեւէ մէկի հետ դաշինք կազմելու: Ես նման բան առաջին անգամ եմ լսում:

«Ժ.».- Իսկ քաղաքական ո՞ր ուժի հետ էք տեսնում ձեր հետագայ համագործակցութիւնը:

Հ. Մ.-  Ճիշդն ասած` բոլորի հետ էլ տեսնում եմ, եթէ կայ նպատակների մէջ ընդհանրութիւն: Իսկ եթէ մօտեցումները համընկնում են, ես չեմ տեսնում պատճառ չհամագործակցելու: Կարծում եմ, որ մենք արդէն համագործակցութեան մէջ ենք Հանրապետական կուսակցութեան հետ, եւ դա ամէն ինչ ասում է, բայց դա չի նշանակում, որ մեզ համար բացառուած է միւսների հետ համագործակցելը:

«Ժ.».-  Դաշնակցութիւնը, լինելով իշխանութեան ներսում, մշտապէս հռչակել է իրեն իշխանութեան ներսի ընդդիմութիւն եւ բարձրաձայնել է իշխանութեան թերութիւնների մասին, սակայն տարիների ընթացքում այդ թերութիւնները ոչ թէ նուազել են, այլ աւելի են խորացել:

Հ. Մ.-  Նախ ես համոզուած չեմ, որ աւելի խորանում են, մեր երկիրը այն չի այսօր, ինչ որ 20 տարի առաջ էր:

«Ժ.».-  Այո՛, այսօր աւելի մեծ է անվստահութիւնը, մարդկանց յուսահատութիւնը, ինչի դրսեւորումները մենք տեսանք յուլիսեան դէպքերի ժամանակ:

Հ. Մ.-  Այո՛, այսօր դա կայ, բայց ամէն մի երեւոյթ, որ դու գնահատում ես, համեմատական հասկացողութիւն է: Մէկ կողմից դու քեզ պէտք է գնահատես քո նման ուժերի հետ, բայց որպէսզի ինքնասիրահարուածութեամբ չտարուես, ինքնագոհութիւն չապրես, քեզ պէտք է համեմատես զարգացած երկրների հետ, որին ձգտում ես հասնել: Այս առումով մենք զգացել ենք, որ միշտ էլ առաջ ենք գնում, բայց միշտ էլ գոհ չենք եղել: Ես Հայաստանում եմ 1990 թուականից, եւ բոլոր օրերը ժապաւէնի նման իմ աչքի առաջով անցնում են: Այսինքն Հայաստանը ամենավատ երկիրը չէ, սա մեր մտքից պէտք է հանենք: Ժողովրդավարութեան առումով մենք շա՜տ շա՛տ բարձր ենք բոլորից: Թերութիւններ ունենք անշուշտ, դուք ասում էք` մենք կառավարութեան մէջ ինչ-որ իմաստով բացասական երեւոյթները փորձել ենք մատնանշել, չեմ կարծում, որ Դաշնակցութեան կեցուածքի մէջ բան է փոխուել այն առումով, որ մի ժամանակ ընդդիմութիւն էինք կամ իշխանութիւն, քանի որ մեր մօտեցումները կուսակցական շահից ելնելով մօտեցումներ չեն: Մեր դիրքորոշումները մեր երկրի համար են, մենք չենք կարող ասել, որ երբ ընդդիմութիւն էինք, երկրում փտածութիւն կար, իսկ երբ իշխանութիւն ենք, փտածութիւն չկայ, այդպիսի բան չենք կարող ասել: Իբրեւ ընդդիմութիւն` այլ բան ունէինք եւ անում էինք, իբրեւ իշխանութիւն` մենք հաւատում ենք, որ գործ ունենք անելու եւ անում ենք:

Տղերքը խաբուեցին

«Սասնայ ծռեր»-ի համար գրել էին այդ թեքսթը ու թաքնուել

Հրանդ Մարգարեանը, անդրադառնալով յուլիսի 17-ին «Սասնայ ծռեր» խմբի անդամների կողմից ոստիկանութեան ՊՊԾ գնդի գրաւմանը, ասաց. «Տղերքը գնացին, քանի որ ես կարծում եմ, որ նրանք մաքուր էին, բայց նաեւ իրենք պէտք է ներեն ինձ, իմ երէկուայ ընկերները, իրենք խաբուեցին, իրենք խաբուեցին»:

«Ժ.».-  Յատկապէս այս ամառ առաւել ակնառու դարձաւ, թէ ինչքան խորն է հանրութեան մի զգալի մասի յուսահատութիւնը: «Սասնայ ծռեր»-ի կողմից ոստիկանութեան ՊՊԾ գնդի գրաւմանը յաջորդած իրադարձութիւնները ցոյց տուեցին, որ մարդկանց դժգոհութիւնն այնքան է մեծացել, որ պատրաստ են անգամ զէնքի ուժով հարց լուծելու տարբերակը ողջունել: Ինչպէս յայտնի է «Սասնայ ծռեր» խմբի անդամների մէջ կային Դաշնակցութեան նախկին անդամներ: Ըստ ձեզ,  ինչո՞ւ նրանք դիմեցին այս ծայրայեղ քայլին եւ ինչի՞ հասան ի վերջոյ:

Հ. Մ.-  Ես այս հարցով առաջին անգամ եմ խօսում: Պատճառները շատ են: Հայաստանի այդ օրերի չէի համակրում, քանի որ ինձ նեղացրել է, տագնապեցրել է, որովհետեւ ես այն անձերից եմ, եթէ մի բան ասում եմ, ճիշդ է, պրաւօ, գնում եմ, մասնակցում եմ ու փորձում եմ այդ հարցի մէջ լինել առաջին գծում: Ես չէի կարող պատկերացնել, որ մարդիկ կարող են պրաւօ,  ապրէք ասել, բայց իրենց գործը չշարունակեն, իրենց կողքը չկանգնեն, իրենց դիրքորոշումների մէջ հետեւողական չլինեն: Ի՞նչ ստացուեց արդիւնքում: Արդիւնքում ստացուեց, որ ճիշդ է` նրանք նախկին դաշնակցականներ են, բայց ինչ-որտեղ մենք միասին կեանք ենք ունեցել, ես իրենց որպէս մարդ յարգում եմ եւ շատ մեծ ափսոսանք կայ մէջս, որ արդեօ՞ք իրենք զոհ չգնացին քաղաքական ինչ-որ վախկոտ մարդկանց հաշիւների, որ չփորձեցին իրենց կողքին կանգնել: Իրենց հետ ես տեսնում էի հեռուստատեսութեամբ, կար 70 տարեկան մարդ, գուցէ դեռ աւելին: Այն քաղաքական գործիչները, որոնք հրապարակում գոռում էին` ապրեն իրենք, ապրեն իրենք, իրենք նրանցից աւելի փոքր էին, թող մի շէնք էլ իրենք գրաւէին, եթէ դա ճիշդ ճանապարհն էր: Եթէ դա ճիշդ ուղին էր, թող մի շէնք էլ իրենք գրաւէին, երկրորդը գրաւէին, 4-րդը գրաւէին, իսկ եթէ դա ճիշդ չէր, ինչպէս ասեցին` պրաւօ: Ախր դրա գինը վճարեցին այդ տղերքը եւ դեռ հաւանաբար վճարելու են: Ես իսկապէս դրա համար ափսոսանքի զգացում ունեմ: Նոյնիսկ բարկութեան տրամադրութիւններ են ստեղծւում, երբ ամէն անգամ մտածում եմ:

«Ժ.».- Ամէն դէպքում ինչի՞ հասան «Սասնայ ծռեր»-ը:

Հ. Մ.- Չի կարելի որեւէ բան ղեկավարել` առանց առաջին գծում լինելու, դա մի քիչ անպարկեշտութիւն է, մարդկանց հայրենասիրութիւնը մարդկանց զգացական ապրումները օգտագործես, կրակի մէջ գցես եւ դու մի կողմ կանգնես, դա մարդկային չէ: Դա գաղափարական մարդու պահուածք ու կեցուածք չէ: Ես իսկապէս վատ եմ զգում այն քաղաքական գործիչների համար, այսպէս կոչուած,  քաղաքական գործիչների համար, որոնք ասեցին պրաւօ, բայց նոյնը չարեցին: Եթէ ճիշդ էր, թող անէին, եթէ ճիշդ չէր, ինչո՞ւ այդ մթնոլորտը ստեղծեցին:

«Ժ.».-  Իսկ ո՞րն է ձեր գնահատականը «Սասնայ ծռեր»-ի այդ քայլին:

Հ. Մ.- Տղերքը գնացին, քանի որ ես կարծում եմ, որ նրանք մաքուր էին, բայց նաեւ իրենք պէտք է ներեն ինձ, իմ երէկուայ ընկերները, իրենք խաբուեցին, իրենք խաբուեցին: Իրենք կարծեցին, որ հարիւր հազարաւոր ժողովուրդ դուրս կը գայ եւ իրենց կը պաշտպանի: Իրենք խաբուեցին, քանի որ կարծեցին, թէ դրանով ինչ-որ բան կարող էին փոխել, բայց հոկտեմբերի 27-ն էլ ապացուցեց, որ այդ ճանապարհով հնարաւոր չի բան փոխել, ոչ թէ հնարաւոր չի փոխել, դրանից մենք չենք շահում, աւելի վնասւում ենք: Վերջիվերջոյ, եթէ կայ պայքարելու օրինական ձեւ, առնուազն այդ օրինական ձեւը դու պիտի սպառես:

«Ժ.».-  Բայց տղաներն ասում էին, որ օրինական բոլոր ճանապարհները սպառուած են: Ըստ ձեզ, ո՞րն էր օրինական ճանապարհը, որով նրանք կարող էին պայքարել, բայց չարեցին:

Հ. Մ.- Ընտրութիւններ, ժողովրդին կազմակերպել: Նայէք` ո՛ր կուսակցութիւնը Հայաստանում ունի կազմակերպուած շարքեր: Ինչո՞ւ չունեն, որովհետեւ չեն աշխատել, չէ՞: Այնտեղ ոչ ոքի ձեռքը չեն բռնում, կոկորդը չեն սեղմում, բայց տքնաջան աշխատանք է պէտք ժողովրդին քաղաքականօրէն կազմակերպելու համար, դա է միջոցը փոփոխութիւնների: Ես կարող եմ կռուել, պոռթկալ, երբ երկրում անարդարութիւն կայ, ընկերային ծանր վիճակ կայ, բայց եթէ ես կռւում եմ, պոռթկում եմ, ասում եմ, որ ռուսական խարիսխները Հայաստանից պէտք է դուրս գան, որովհետեւ դա ինչ-որ այլ պետութիւնների պահանջն է, դա այս ժողովրդի դարդ ու ցաւի հետ ի՞նչ կապ ունի, դա արդէն լրիւ ուրիշ բան է: Ժողովրդի բողոքի, անարդարութեան ընկերային վատ վիճակի հետ ի՞նչ առնչութիւն ունի, թէ հայ -թուրքական սահմանը ռուսական ուժե՞րն են պահում, թէ՞ հայկական: Ոչ էլ այդ տղաներն են դրանում համոզուած: Ես վստահ եմ, որ իրենք էլ այդ համոզումները չունեն, ես վստահ եմ, որ մէկ ուրիշը իրենց համար գրել է այդ թեքսթը եւ յետոյ թաքնուել:

«Ժ.».-  Այսինքն ինչ-որ ուժեր տղաներին ուղղորդել էին:

Հ. Մ.- Դէ, վերջիվերջոյ ես այդ տղաներին շատ լաւ գիտեմ, ես այդ տղաների մի մասին առնուազն շա՜տ  շա՛տ լաւ գիտեմ, վատ իմաստով չեմ ասում, բայց նրանք ղեկավարուող անձինք են: Իրենց համոզումներն էլ, նրանց ներաշխարհն էլ գիտեմ: Այն պահանջները, որոնք ներկայացուեցին, առնուազն այս մասով, իրենց հետ առնչութիւն չունէին:

«Ժողովուրդ» օրաթերթ

Զրուցեց` ՔՆԱՐ ՄԱՆՈՒԿԵԱՆԸ