Թրքական թերթը կը յիշէ հայկական Մոկսը
Վան նահանգի Merkur Haber շաբաթաթերթը իր 10 Յուլիսի թիւին մէջ յօդուած հրատարակած է Վանի Մոկս գաւառի հայերուն մասին։ Յօդուածին մէջ նշուած է, որ հակառակ այն իրողութեան, որ Մոկսի շրջանի բոլոր հայկական բնակավայրերը 1923-էն ետք թրքական անուններով մկրտուած են, շրջանի բնիկները, յատկապէս քիւրտերը այդ գիւղերն ու աւանները կը յիշեն իրենց հայկական անուններով։
Արշակունիներու օրով Մոկսի մէջ կը գործէր Մոկաց նախարարութիւնը։ Մոկսի իշխանը իր զօրագունդով մասնակցած է Աւարայրի ճակատամարտին։
16-րդ դարուն շրջանին կը տիրեն օսմանցի թուրքերը։ Մոկսի 49 հայկական բնակավայրերու հայ բնակչութիւնը, աւելի քան 900 ընտանիք, 1915–ին տեղահանուեցան և զոհ գացին բռնագաղթի ճանապարհին։ Փրկուածները անցան Արևելեան Հայաստան և բնակութիւն հաստատեցին Թալինի, Աշտարակի եւ Սևանի շրջաններուն մէջ։
Նկարը՝ Մոկսի Ս. Խաչ եկեղեցւոյ աւերակաները 2009-ին։
