Ռուսաստանը եւ մենք…

Երկրորդը, որ կ՚ըսէ, թէ կարելի է ամենէն փողոցային արտայայտութիւններով անուանարկել Ռուսաստանն ու ռուսը միաժամանակ ապաւինելով հայ-ռուսական համագործակցութեան խարիսխին հնարաւոր դարձնելու համար մեր պետականութեան լինելիութիւնը։

Այս երկու մտայնութիւնները կը թուին խորապէս արմատացած ըլլալ անհնարին դարձնելով որևէ առարկայական քննարկում։ Անշուշտ կայ նաև վերջին կարծրատիպը, որմով դուռը վերջնականօրէն կը փակուի մեր առջև, քանի որ մենք՝ Սփիւռքէն խօսողներս մեր կաշիին վրայ չենք զգացած «ռուս»ին ներկայութիւնը։

Ըստ իս, կարևոր է, որ այս հարցը դրուի համակողմանի քննարկման, քանի որ մենք բոլորով պարտական ենք մեր երկրի ապագային համար։ Նժարին վրայ՝ մեր բոլորին զաւակներն են, որոնք վաղը պիտի դիմագրաւեն «ռուս»ին ներկայութիւնը, երբ մենք այլևս չկանք։

Ես համոզուած եմ, որ երկու մտայնութիւններն ալ դարբնուած են պատմական դառն փորձառութիւններու բովին մէջ, զորս ոչ ոք իրաւունք ունի ստորագնահատելու։ Բայց նաև թող ներուի ինծի ըսել, որ երկուքն ալ կը բխին քաղաքական անգրագիտութենէ, զոր ազգովին յաղթահարելու խնդիր ունինք մենք այսօր։ Աւելի՛ն. անոնք կը բխին ինքնավստահութեան պակասէ և խուճապային հոգեբանութենէ, որոնք միշտ ալ եղած են վատ յուշարարներ։

Մենք պէտք ունինք երրորդ մտայնութեան, որ այսուհետև պէտք է հիմ հանդիսանայ մեր քաղաքական վարքագծին։ Ներկայի երկուքը կը մատնեն այն վախը, թէ մենք ի վիճակի չենք կառավարելու (manage) այս շատ կենսական յարաբերութիւնը։ Իրականութիւնը այն է, որ այս յարաբերութիւնը կառավարելի է (և կառավարուա՛ծ), քանի որ ոչ մէկ մեծապետութիւն — և յատկապէս Ռուսաստա՛նը — չէ այն անսասանելի ճիւաղը, զոր կը կառուցենք մեր մտքերուն մէջ։ Ռուսաստան ևս կ՚ապրի իր ռազմավարական կարիքներով, տկարութիւններով և վախերով։ Եւ այս ոլորտը նաև մեր քաղաքական գործադաշտն է, ուր մենք պիտի կարենանք գործել ամենէն փայլուն հանճարով և հեռահաս ռազմավարական գործընկերոջ նախատեսութեանբ…և առանց անհարկի հակազդեցութիւններու։ Այս գործադաշտէն փախուստ չկա՛յ։ Ան մեր «տուն»ն է և մեր «խոհանոց»ը։ Եւ մենք վերջապէս պիտի անվերապահօրէն յարինք այն վարդապետութեան, որ ոչինչ — բացաձակապէս ոչի՛նչ — դուրս կը գտնուի մեր կարելիութեան սահմաններէն։

Եզրափակենք քաուպոյներու բանաստեղծին հրաշալի իմաստութեամբ՝ Well, son, there ain’t nothing we can’t do and dam little we won’t try! Այո, որդի, չկայ բան, որ մենք չկարենանք ընել և շատ քիչ բան, որ փորձելու չենք…

Օգոստոս 1, 2018
Ուաշինկթըն