Եթէ հարցն ունի ռազմական լուծում, ուրեմն Արցախի քաղաքացիները վաղուց լուծել են այդ հարցը. վարչապետի մամուլի խօսնակ

Եթէ հարցն ունի ռազմական լուծում, ուրեմն Արցախի քաղաքացիները վաղուց լուծել են այդ հարցը. վարչապետի մամուլի խօսնակ

ՀՀ վարչապետի մամուլի խօսնակ Մանէ Գէորգեանը ֆէյսպուքեան իր էջում գրառում է կատարել․

«Կարդացի Ատրպէյճանի նախագահ Իլհամ Ալիեւի՝ նախօրէին Խաթայի շրջանում արած յայտարարութիւնները ու պիտի ասեմ, որ պատմութեան խորխորատները մտնելու Ատրպէյճանի նախագահի շարունակական փորձերն իսկապէս զաւեշտալի են: Նա պնդում է, թէ հայերի մասին ոչ մի յիշատակում չկայ 1800-ականների սկզբին կնքուած Քիւրակչայի պայմանագրում:

Միամտօրէն մտածել ենք, թէ պարոն Ալիեւը ծանօթ է անտիկ պատմագրութեան ամենապոպուլեար գործերին՝ Հերոդոտոսի պատմութեանը, Քսենոփոնի «Նահանջ բիւրոց»-ին, Ստրաբոնի «Աշխարհագրութեանը», Պլինիոս Աւագի, Պլուտարքոսի, Կասսիուսի, Ապպիանոսի, Տակիտոսի, Ամմիանոս Մարկելինոսի, արաբ հեղինակներ Բալաձորիի, Ալ Մասուդիի, եւրոպացի նշանաւոր ճանապարհորդներ՝ Ռուբրուկի ու Մարկօ Պոլոյի երկերին, որոնցում ահռելի նիւթ է զետեղուած աստուածաշնչեան Հայաստան-Արմենիա երկրի ու նրա բնիկ հայ ժողովրդի մասին։

Եթէ պարոն Ալիեւը վերոնշեալ հեղինակներին չի վստահում, գոնէ բարի լինէր կարդալ 16-19-րդ դարերի օսմանցի հեղինակներին՝ Իպրահիմ Փեւչեւիին, Մուսթաֆա Նայիմային, Ռաշիտին, Իսմայիլ Ասըմ Էֆենդիին, Սուլէյման Իզղիին, Քեաթիպ Չելեպիին, Ահմէտ Ջեւտէթ փաշային, Էվլիա Չելեպիին, որոնցից մի մասը ոչ միայն առատ տեղեկութիւններ է հաղորդել Հայաստան աշխարհի մասին, այլեւ ճամբորդելով Արմենիա-Էրմենիստանով, շփուել է նրա հայ-քրիստոնեայ բնակիչների հետ։

Հակառակ դէպքում 19-րդ դարի որեւէ փաստաթղթում հայերի յիշատակուած լինել-չլինելու մասին խօսելով ինքն իրեն վատ վիճակի մէջ չէր դնի: Անտիկ ժամանակից հայերը եւ Հայաստանը յիշատակւում են պատմագրական երկերում, պատմական փաստաթղթերում, քարտէզներում:

Կարծել ենք, թէ պարոն Ալիեւի իմացութիւնը նրան պիտի թոյլ տար լաւ իմանալ դեռեւս վաղ միջնադարում Արցախում հայերի կողմից կառուցուած ու հայատառ արձանագրութիւններով պարուրուած Ամարասի, Դադիվանքի, 13-րդ դարի Գանձասարի մասին: Վերջինս ի դէպ, մինչեւ պարոն Ալիեւի յիշատակած Քիւրակչայի պայմանագրի ժամանակները 18-րդ դարի առաջին կէսին Արցախում հայերի կողմից ստեղծուած, Իրանի Նատիր շահի կողմից յատուկ հրովարտակով Իրանի դաշնակից երկիր ճանաչուած Խամսայի մելիքութիւնների հոգեւոր կենտրոնն էր:

Եւ ոչ թէ վարչապետ Փաշինեանն է ասում, որ Արցախը Հայաստան է, այլ հենց Ամարասը, հենց Դադիվանքը, հենց Գանձասարը՝ իրենց հայերէն գրաւոր արձանագրութիւններով:
Պարոն Ալիեւը փորձում է պնդել, թէ Միւնխենի կոնֆերանսում վարչապետ Փաշինեանը որպէս հայ է ներկայացրել մի թագաւորի, որը հայ ժողովրդի հետ որեւէ ընդհանուր բան չի ունեցել:

Գոնէ վերոնշեալ հեղինակներից ամաչէր: Ճիշդ է, նրանք Ատրպէյճանի մասին ոչինչ չեն գրել, բայց նրանք հօ մեղաւոր չեն, որ ներկայիս Ատրպէյճանի տարածքում մինչեւ 1918 թուականը նման երկրի չեն հանդիպել: Եթէ նկատի ունի իրանական Ատրպատականը, որն այժմ էլ իր տեղում է՝ Իրանի հիւսիս-արեւմուտքում, ապա այն որեւէ կապ չունի իր ղեկավարած երկրի հետ։ Եթէ այդ հարցում էլ խարխափում է, ապա կարող է դիմել ժամանակակից իրանցի պատմաբաններին, նրանք կը հարստացնեն պարոն Ալիեւի գիտելիքները։

Ինչ վերաբերւում է Ղարաբաղի հարցի բանակցային գործընթացին, պարոն Ալիեւի վերջին յայտարարութեան մէջ յստակ յիշատակուած է հարցի չկարգաւորման պատճառը. այն է, Արցախի ժողովրդի իրաւունքների լիակատար անտեսումը:

Եւ ինչպէ՞ս պէտք է սրան արձագանգեն Արցախի քաղաքացիները: Բնականաբար՝ իրենց իրաւունքները պիտի պաշտպանեն, եւ քանի դեռ Ատրպէյճանն այդ իրաւունքը չի ճանաչել, բանակցութիւններն արդիւնաւէտ չեն կարող լինել: Ներառեալ՝ սեփական իրաւունքների շուրջ ընթացող բանակցութիւններին արցախահայութեան լիարժէք մասնակցելու իրաւունքը:

Ի վերջոյ, վարչապետ Փաշինեանը բանակցութիւնների գործընթացն արդիւնաւէտ դարձնելու յստակ բանաձեւ է առաջարկել. Ղարաբաղի հարցի որեւէ լուծում պէտք է ընդունելի լինի Հայաստանի ժողովրդի, Արցախի ժողովրդի եւ Ատրպէյճանի ժողովրդի համար: Այս բանաձեւն ընդունում է միջազգային հանրութիւնը, բայց այս բանաձեւը չի ընդունում պարոն Ալիեւը, պնդելով, թէ հարցի կարգաւորումը պէտք է ընդունելի լինի միայն Ատրպէյճանի ժողովրդի համար:

Ու նա մեզ մեղադրում է ֆաշիզմի մէ՞ջ: Եւ ինչո՞ւ է անընդհատ պնդում, թէ Ղարաբաղի հարցն ունի ռազմական լուծում:

Մեր արձագանգը նոյնն է. եթէ հարցն ունի ռազմական լուծում, ուրեմն Արցախի քաղաքացիները վաղուց լուծել են այդ հարցը:

Պարոն Ալիեւը հարցի չկարգաւորման մէջ մեղադրում է ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահներին, Հայաստանին, պատմական արդարութեանը, մինչդեռ պիտի մեղադրի միայն ինքն իրեն, որ վաղուց հեռացել է քննարկումների կառուցողական դաշտից»:

Leave a Comment

You must be logged in to post a comment.