«ԹԵՐԹ»Ի ՀԱՐՑԱԶՐՈՅՑԸ ՀՅԴ ԲԻՒՐՈՅԻ ԱՆԴԱՄ ՄՈՒՐԱՏ ՓԱՓԱԶԵԱՆԻ ՀԵՏ
Tert.am-ի աշխատակից Հռիփսիմէ Յովհաննիսեան Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան Բիւրոյի անդամ Մուրատ Փափազեանի հետ զրուցած է կուսակցութեան վերջերս կազմակերպած հանրահաւաքի դրդապատճառներու, հայաստանեան ներքաղաքական իրավիճակի մասին:
Ստորեւ կը ներկայացնենք սոյն հարցազրոյցը.
ՀՌԻՓՍԻՄԷ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ.- Պարոն Փափազեան, նախորդ շաբաթ Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութիւնը հանրահաւաք է կազմակերպել Ազատութեան հրապարակում: Ամբիոնից հնչող քննադատութիւններից զատ՝ կուսակցութիւնը «դեղին քարտ» ցոյց տուեց այսօրուայ իշխանութիւններին: Հետաքրքիր է՝ սփիւռքի դաշնակցական գործիչները համաձա՞յն էին հայաստանեան իրենց կուսակիցների հնչեցրած մտքերի հետ, ի՞նչն է ձեզ դրսում անհանգստացնում:
ՄՈՒՐԱՏ ՓԱՓԱԶԵԱՆ.- Դաշնակցութիւնը մէկ կուսակցութիւն է, սակայն չի բացառւում, որ տարբեր հարցերի շուրջ անհամաձայնութիւններ արտայայտուեն: Դաշնակցութեան ներսում բոլորն ունեն առիթներ տարբերութիւններ արտայայտելու եւ նաեւ վիճելու համար: Բայց երբ որոշում է լինում, այն դառնում է բոլորինը, այն բոլորը պաշտպանում են: Ինչ վերաբերում է Ազատութեան հրապարակում կազմակերպուած ցոյցին, ապա Հայաստանի Գերագոյն մարմնի որոշումն է, որ բոլորը ոչ միայն կիսում են, այլ նաեւ զօրակցում:
ՀՌԻՓՍԻՄԷ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ.- Դաշնակցութեան կազմակերպածն առաջին մեծ հանրահաւաքն էր իշխանափոխութիւնից յետոյ, որը կազմակերպուել է արտախորհրդարանական ուժի կողմից: Արդեօ՞ք դժգոհութիւնն արտայայտելու հանրահաւաքային տարբերակը պարբերական բնոյթ է կրելու, ինչպիսի՞ն է լինելու Դաշնակցութեան ակտիւութիւնը հայաստանեան քաղաքական դաշտում:
ՄՈՒՐԱՏ ՓԱՓԱԶԵԱՆ.- Դաշնակցութիւնը արտախորհրդարանական ուժ է, պարզապէս ժողովուրդը իրեն բաւական քուէ չտուեց, որ իր թեկնածուները անցնէին Ազգային ժողով: Իսկ ժողովուրդը միշտ դրա իրաւունքը ունի, պէտք է ընդունել ժողովրդի որոշումը եւ ընդունել նրա պատգամը, պէտք է նաեւ դասեր քաղել: Դաշնակցութիւնը խելացի կուսակցութիւն է եւ միշտ իր միջոցները դրել է հայ ժողովրդի տրամադրութեան տակ:
Իր որոշումներն ընդունուած են միշտ հայ ժողովրդի շահերը պաշտպանելու համար: Շատ եմ ցաւում, որ Դաշնակցութիւնը չկարողացաւ համոզել Հայաստանի ժողովրդին, որ ինքը լաւագոյն ուժն է երկիրը ղեկավարելու համար: Համոզուած եմ, որ կը գայ օրը, եւ Դաշնակցութեանը կը յաջողի ժողովրդի վստահութիւնը շահել:
Դաշնակցութիւնն այսօր համոզուած է, որ մի շարք հարցերի շուրջ իշխանութիւնները սխալ ճամփայ են ընտրել թէ՛ սոցիալ-տնտեսական հարցերը լուծելու համար, թէ՛ Սահմանադրութիւն չյարգելով, թէ՛ Արցախի մէջ ներկայ միասնական մթնոլորտը վտանգելով:
Դաշնակցութեան համար փողոց դուրս գալը միջոցներից մէկն է ժողովրդի հետ կապ ստեղծելու համար: Շատ կարեւոր է ընդդիմութեան կոնցեպտը ընդունել եւ քաջալերել:
ՀՌԻՓՍԻՄԷ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ.- Ի՞նչ տպաւորութիւն ստացաք դուք այդ հանրահաւաքից՝ արդեօք կա՞ն մտահոգութիւններ տիրող իրավիճակի հետ կապուած: Նկատելի՞ է հասարակութեան շրջանում աջակցութիւն ձեր ուժին:
ՄՈՒՐԱՏ ՓԱՓԱԶԵԱՆ.- Գիտէք, այսօրուայ քաղաքական եւ սոցիալական մթնոլորտը շատ վտանգաւոր է երկրի ապագայի համար: Հրանտ Մարգարեանի հետ տեղի ունեցած դէպքը փաստում է, որ դժբախտաբար, որոշ չափով այսօրուայ քաղաքական մեծամասնութիւնը ոչ միայն չի յարգում, ոչ միայն չի ընդունում փոքրամասնութեանը, այլ նաեւ՝ նպատակ ունի նրան ոչնչացնելու: Ժողովրդավարական երկրներում մեծամասնութիւնը փոքրամասնութիւն է դառնում եւ հակառակը: Այդ իրականութիւնը պէտք է քաջալերել եւ կոչ անել այսօրուայ իշխանութիւններին, որ յստակ ձեւով դատապարտեն այդպիսի խուլիգանական դէպքերը, որոնք հակասում են ժողովրդավարութեանը:
ՀՌԻՓՍԻՄԷ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ.- «Իմ քայլ»ի պատգամաւորներից նկատել էին, որ Դաշնակցութիւնը վերջին 20 տարիների ընթացքում ունեցել է հնարաւորութիւն ոչ միայն մէկ, այլ մի քանի դեղին, կարմիր քարտեր ցոյց տալու իշխանութիւններին: Ի՞նչ կարծիք ունէք ձեզ ուղղուած նման քննադատութիւնների վերաբերեալ: Կարծում էք՝ ձեր քննադատութիւնները հաշուի կ՛առնուե՞ն այսօրուայ իշխանութիւնների կողմից:
ՄՈՒՐԱՏ ՓԱՓԱԶԵԱՆ.- Կարիքը կայ այսօր լաւ գնահատել 1991թ. ի վեր Հայաստանի քաղաքական կեանքի պատմութիւնը եւ եզրակացութեան գալ, որ Դաշնակցութիւնը երբեք համաձայնութեան չի եկել Լեւոն Տէր-Պետրոսեանի դիրքորոշումների հետ: Հետեւանքն այն է, որ Դաշնակցութիւնը ծանր վճարեց դրա համար? իր այն օրուայ ներկայացուցիչները՝ Հրայր Մարուխեանն արտաքսուեց Լեւոն Տէր-Պետրոսեանի կողմից, կուսակցութեան գործունէութիւնն արգելուեց, իսկ ղեկավարութիւնը բանտարկուեց:
Դաշնակցութեանը երբեք չի բաւարարուել Ռոբերտ Քոչարեանի քաղաքականութիւնը, յաճախ ձայն է բարձրացրել՝ իր տարաձայնութիւնները ցոյց տալով:
Եւ վերջապէս Սերժ Սարգսեանի իշխանութեան 10 տարուայ ընթացքում միայն երկու տարի է մաս կազմել կոալիցիայի՝ յոյս ունենալով, որ ներսից կարող է փոփոխութիւններ պարտադրել:
Նաեւ Նիկոլ Փաշինեանի առաջին կառավարութեանը մաս կազմեց նոյն լոգիկայով, որ կարելի կը լինի իր քաղաքականութիւնն առաջարկել ներսում: Շատ կարեւոր է, որ այսօր պատմաբանները լուրջ աշխատանք տանեն, որպէսզի իրականութիւնը հաշուի առնուի, այլ ոչ թէ «ֆէյք քաղաքականութիւնը»:
Այսօր պէտք է դասեր քաղենք եւ ընդունենք բոլորս, որ պէտք չէ մասնակցել որեւէ կառավարութեան, որի մէջ Դաշնակցութիւնը չունենայ որոշելու իրաւունք: Այլ խօսքով՝ կամ ժողովուրդը կը տայ Դաշնակցութեանը կառավարելու իրաւունք, եւ այդ ժամանակ քաղաքական ուժը բոլոր պատասխանատուութիւնները կը վերցնի իր վրայ, կամ պէտք է մնայ ընդդիմութեան մէջ: Միշտ պէտք է յարգել ժողովրդի որոշումը: Բայց դա չի նշանակում, որ նոյնիսկ եթէ ընդդիմութեան մէջ կը գտնուենք ժողովրդի կամքով, կառավարութեանը յաջողութիւն չենք մաղթի: Բայց հիմա լաւատես չենք:
ՀՌԻՓՍԻՄԷ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ.- Նիկոլ Փաշինեանի վերջին յայտարարութիւններից ամենաշատ քննարկուողները Արցախում հակայեղափոխականներ ու դաւադիր ուժեր փնտռելու մասին էին: Դուք ի՞նչ կարծիք ունէք այդ յայտարարութիւնների վերաբերեալ. արդեօք Նիկոլ Փաշինեանը կարո՞ղ էր նկատի ունենալ նաեւ Դաշնակցութեանը:
ՄՈՒՐԱՏ ՓԱՓԱԶԵԱՆ.- Դաշնակցութիւնը ներդրել է իր բոլոր ուժերը, բոլոր իր միջոցները, իր ջանքերը՝ Արցախի ազատագրական պայքարի համար: Ամբողջ ազգը գիտակցում է, որ Դաշնակցութեան համար Արցախը առաջնահերթութիւն է եւ ոչ միայն խօսքով, այլ նաեւ գործով: Նիկոլ Փաշինեանն է մի քանի անգամ արտաքին ճակատում յստակ բառերով գնահատել Դաշնակցութեան անուրանալի աշխատանքը ի նպաստ թէ՛ Արցախի, թէ՛ Հայաստանի եւ թէ սփիւռքի մէջ:
Մեզ համար գոյութիւն չունեն հակայեղափոխական եւ դաւադիր ուժեր: Ժամանակը եկաւ, որ տիրի համերաշխութեան եւ միասնական լուրջ մթնոլորտ: Մեր ազգը պէտք է զարգանայ՝ ժողովրդավարական մթնոլորտի մէջ՝ ընդունելով ազատութիւններ եւ բազմակարծիք իրականութիւններ: Միասին կամ կը յաջողենք, կամ կը պարտուենք: