Ինչպէ՞ս կարող է նման յանցաւոր պահուածքի տէր անձը ղեկավարել ազգային ակադեմիական թատրոնը

Իւրաքանչիւր ժողովուրդ ունի իր ազգային գոյութեան յենասիւները։ Հայ ժողովրդի համար այդպիսի արժէքներ են, օրինակ, Օպերայի եւ բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնը՝ մեր ստեղծագործական դիմադրողականութեան խորհրդանիշը, որը ձեւաւորել է Երեւանի մշակութային սիրտը՝ միաւորելով համաշխարհային դասականը եւ հայկական երաժշտական աւանդոյթը, Մատենադարանը՝ մեր հնագոյն ձեռագրերի պահոցը, մեր մտքի, լեզուի եւ ինքնութեան ամրոցը, Հայոց ցեղասպանութեան թանգարան-ինստիտուտը՝ մեր հաւաքական յիշողութեան կենդանի խիղճը, մեր արդարութեան պահանջի գիտական օճախը, ցեղասպանութեան ժխտողականութեան եւ մոռացութեան հակակշիռը, Եռաբլուրը՝ մեր Հայրենիքի անկախութեան համար զոհաբերութեան սրբավայրը, մեր ժողովրդի ոգու եւ անկոտրում կամքի վկայութիւնը։

Եւ այս բոլորի առանցքային օղակ մեր Եկեղեցին, որը դարեր շարունակ, յատկապէս պետականութեան բացակայութեան ծանրագոյն ժամանակաշրջաններում, եղել եւ մնացել է մեր հաւատքի, մշակոյթի եւ ազգային ինքնութեան ամուր յենասիւնը։

Մեր բոլոր ազգային հաստատութիւնները միաբանւում են մէկ բանով՝ նրանք պահում եւ փոխանցում են մեր պատմական յիշողութիւնը, ազգային ինքնութիւնն ու արժանապատուութիւնը։

Վերջին շրջանում Հայաստանի իշխանութիւնների կողմից ծաւալուող հակաեկեղեցական արշաւը վտանգաւոր է ոչ միայն իր ուղղակի թիրախի՝ Եկեղեցու համար, այլ մեր ամբողջ ազգային համակարգի։ Երբ արժեզրկւում է Եկեղեցին, փաստացի հարուածի տակ է դրւում նոյն տրամաբանութեամբ ստեղծուած մշակութային եւ պատմական ամբողջ շերտը, որի վրայ կանգնած է հայկական ինքնութիւնը։

Այսինքն, Հայաստանի իշխանութիւնը Եկեղեցու թիրախաւորումը օգտագործելով սպառնում է մեր ազգային արժէքների ամբողջ համակարգին՝ վտանգելով միաժամանակ ժողովրդի միասնականութիւնը, պատմական ինքնութիւնը եւ ազգային արժանապատուութիւնը։

Ինչու՞ է գնում նման քայլերի, որը ըստ էութեան, նման է թշնամական գործողութեան, թողնում եմ իւրաքանչիւրի սեփական գնահատականին…

Հակաեկեղեցական արշաւի շրջանակում իրականացուած բազմաթիւ սրբապղծութիւնների շարքում յատկապէս զազրելի էր Ալեքսանդր Սպենդիարեանի անուան օպերայի եւ բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնի փոխտնօրէնի լպիրշ պահուածքը, որի զսպման յորդորի ժամանակ կաթուածահար եղաւ Տէր Վրթանէս Բաղալեանը։

Ինչպէ՞ս կարող է նման յանցաւոր պահուածքի տէր անձը ղեկավարել ազգային ակադեմիական թատրոնը՝ այն հաստատութիւնը, որը համաշխարհային քաղաքակրթութեան մէջ մեր մշակոյթի դէմքն է։ Մի՞թէ սա է այն մարդը, ում մենք պէտք է դիտարկենք որպէս մեր մշակոյթի ղեկավար-ներկայացուցիչ, այն էլ համաշխարհային քաղաքակրթութեան մէջ։ Ի հարկէ ոչ, իսկ թէ ինչո՞ւ է նա այդ պաշտօնում՝ կրկին թողում եմ իւրաքանչիւրի սեփական գնահատականին…

Եթէ այսօր երկրի իշխանութիւնների հովանաւորութեամբ նման թշնամական վարքագիծը կարող է կատարուել եկեղեցում, ո՞վ է խանգարելու, որ այն չկրկնուի վաղը Մատենադարանում՝ օրինակ Մշոյ ճառընտիրը խարոյկին տալուն, Հայոց Ցեղասպանութեան թանգարանում՝ ցուցանմոյշների կամ փաստաթղթերի պատռելուն, կամ Եռաբլուրում նահատակաց գերեզմանները ջարդելուն, իսկ մինչ այդ Եռաբլուրում արդէն ոտնակոխ արել էին զոհուած հերոսի ծնողին, եւ Ծիծեռնակաբերդի յուշահամալիրը նորոգման անուան տակ վանդալիզմի են ենթարկել։

Երէկ Եռաբլուրը, այսօր Եկեղեցին, վաղը Մատենադարանն ու Հայոց Ցեղասպանութեան թանգարանը կամ ազգային այլ հաստատութիւններ…

Երբ Հայաստանի իշխանութիւնը, որի գլխաւոր պարտքն է պաշտպանել Հանրապետութեան մշակութային ու պատմական ժառանգութիւնը, ինքն է դարձնում նոյն այդ ժառանգութիւնը թիրախ, դա բացայայտ ցոյց է տալիս՝ նրանց նպատակը ոչ այլ ինչ է, քան ազգային ինքնութեան եւ արժանապատուութեան հիմքերի համակարգային խարխլումը։ Իսկ այդ դէպքում բոլոր իրաւունքներով ժողովրդին է մնում իր պետութեան ու արժէքների պաշտպանութեան պարտաւորութիւնը։

Արմինէ Մուքոյեան