Դանիէլ Վարուժանի Հացին Երգը Song of the Bread գրքի շնորհահանդէսը Թորոնթոյի մէջ
70 գրասէրներ ներկայ են Song of the Bread՝ Դանիէլ Վարուժանի Հացին Երգը գրքի շնորհահանդէսին։ Համազգայինի գրատարածի անունով, օրուան հանդիսավարը կ՚ողջունէ գրասէր ներկաները և Համազգայինի Շրջանային վարչութիւնը։ Վայրը Համազգայինի Յ. Մանուկեան գրադարաննէ և թուականը Կիրակի 21 Նոյեմբեր 2021 է, կ.վ. ժամը 2:00։ Բացայայտ է, որ ժողովուրդը կարօտցած է նման ձեռնարկ մը։ Համաճարակի պատճառաւ բոլոր միջոցառումները դադրած էին գրեթէ երկու տարի։
Ուղիղ եթերով կը կապուինք Թաթուլ Սոնենցին՝ հատորի թարգմանիչին հետ։ Ան 94 տարեկան է, աշխոյժ և արթուն։ Արդէն աւարտած է իր յաջորդ թարգմանութիւնը՝ Եղիշէ Չարենցի բանաստեղծութիւններէն ընտրանի փունջի մը, Souls on Fire խորագրով։ Սոնենց մեծ դեր ունի ՀՕՄ-ի, հայ մամուլի և Հայ Դատի աշխատանքներուն մէջ, և ստացած է շքանշաններ իր երկարամեայ և բեղուն գործունէութեան համար։
Հանդիսավարը՝ Արտա Զաքարեան, կը հրաւիրէ ՀՕՄ-ի ամէնօրեայ վարժարանի Ը. կարգէն 6 աշակերտներ, որոնք ապրումով կ՚ընթերցեն հայերէնով և անգլերէնով, Վարուժանի Ցանը, Խաչբուռը և Անդաստանը։ Աշակերտներն են Լարա Տէր Մինասեան, Վան Յարութիւնեան, Անի Հրեշտակեան, Գայեանէ Յարութիւնեան, Արի Մուրատեան և Սեպի Վարդանեան։ Իրենց ուսուցչուհին՝ Տիկին Յասմիկ Պապեանը, արդէն իրենց բացատրած է այս խորիմաստ քերթուածները։
Հատորի խմբագիրը՝ դոկտ. Վիգէն Թիւֆէնքճեան, յատկապէս հրաւիրուած է Մոնթրէալէն։ Իր ներդրումը կրթական և Համազգայինի ծիրէն ներս լայն է և զանազան։ Ան ուսուցիչ է, բեմադրիչ, խմբագիր, ուսումնասիրող, թարգմանիչ և ինչպէս հանդիսավարը կը նկարագրէ, 100% տոկոս Համազգայնական։ 2014-էն իվեր Համազգայինի Կեդրոնական վարչութեան մաս կը կազմէ։ Իսկ մենք՝ Թորոնթոցիներս վայլած ենք իր բեմադրութիւնները, դասախօսութիւնները և մանաւանդ Վազգէն Շուշանեանի Ալեկոծ Տարիներ գրքի ներկայացումը, որուն խմբագրողներէն էր։
Զաքարեան և Թիւֆէնքճեան կուտան Դանիէլ Վարուժանի կենսագրութեան զանազան մասերը։ Զաքարեան կը ներկայացնէ Դանիէլ Վարուժանի կարևորութիւնը մեր մշակոյթէն ներս, մէջբերելով Հրանդ Մարգարեանի The Martyred Armenian Writers 1915-1922 գիրքէն։ Իսկ Թիւֆէնքճեան կը բացատրէ թէ ինչպէս Դանիէլ Վարուժան շաղկապած է քերթուածն ու երգը՝ որպէս կեանքի տօնակատարութիւն։ Հացին Երգը կը թուի ըլլալ խաղաղ, դաշտային և երկրագործական կեանքի արձագանգը, բայց նաև հոն կան ստեղծագործութեան ուժեր։ Կեանք և սէր կը ծնին, հողը արիւնով կը շաղախուի՝ ինչպէս մարդկային ծնունդը։ Արտերը կիներն են, մշակը տղամարդերը, որոնք կուտան իրենց սերմերը և կիները կը պտղաւորուին։ Այս է կեդրոնական միտքը։
Կը յուզուինք, կ՚ապրինք, աւելի կը հասկնանք և նորանոր ուղիներով կը գնահատենք Դանիէլ Վարուժանը։ Ինչպէս հանդիսավարը կ՚ըսէ միլիոն ու կէս անգամ ափսոս, որ Դանիէլ Վարուժանը նահատակուեցաւ վայրագ ձևով բայց իր գործերը երբեք պիտի չնահատակուին։
Գիրքը Համազգայինի Գանատայի Շրջանային վարչութեան հրատարակութիւնն է։ Ինչ հպարտալի է, երբ կը լսենք որ Գանատայի մեր նախկին վարչապետը Փիէր Էլիոթ Թրուտոն կարդացած է Հացին երգը հատորին ֆրանսերէն թարգմանութիւնը և մեծապէս տպաւորուած է։ Ապա, ներկաներէն Յակոբ Ճանպազեան կը պատմէ Դանիէլ Վարուժանի երրորդ զաւկի, Հայկակի հետ իր հանդիպումը Ֆրեզնոյի մէջ։ Ան իր արուեստի ստեղծագործութիւններէն մէկը նուիրած է մեր ՀՕՄ-ի ամէնօրեայ վարժարանին։ Հայկակ ծնած է ճիշդ իր հօր նահատակուած օրը Օգոստոս 27 1915-ին։ Իր հօրմէն որպէս յիշատակ ունեցած է միայն անոր ծխամորճը։ Մենք ալ, ներկաներս, խիստ տպաւորուած, կ՚ուզենք օրինակ մը ապահովել այս սքանչելի երկլեզու գիրքէն։
Շնորհակալ ենք թարգմանիչին՝ Թաթուլ Սոնենցին, գրքի խմբագիր և զայն ներկայացնող դոկտ. Վիգէն Թիւֆէնքճեանին, Ը. կարգի մեր սիրելի աշակերտներուն, իրենց ուսուցչուհիին՝ Տիկին Յասմիկ Պապեանին և Համազգայինի Թորոնթոյի Գլաձոր մասնաճիւղի Յ. Մանուկեան գրադարան-գրատարածի յանձնախումբին, որ կազմակերպեց այս յիշատակելի շնորհահանդէսը։
Արշօ Զաքարեան