«Թուրքիան հայկական եկեղեցին պետականացնելով յետին նպատակներ կը հետապնդէ»
Թուրքիոյ քրտաբնակ Տիարպեքիր նահանգի Սուրի շրջանին մէջ գտնուող հայկական Սուրբ Կիրակոս եկեղեցին պետականացուեր է նախարարներու խորհրուդի որոշումով: Sputnik Արմենիա ռատիոկայանի եթերով «Ակօս» պարբերականի հայկական բաժինի խմբագիր Բագրատ Էստուկեանը իր կարծիքը կը յայտնէ այդ որոշումին վերաբերեալ.
Sputnik. Թուրքիոյ մէջ պետականացուեր են ոչ միայն սրբավայրերը, այլեւ բազմաթիւ հասարապատկան մշակութային վայրեր, աւելի ճիշդ` պատմական Տիարպեքիրի կարեւոր մէկ հատուածը, կ’ըսէ Բագրատ Էստուկեանը:
«Այստեղ յետին նպատակ կայ, ինչպէս 1915 թ. Հայաստանը հայաթափ ըրին, հիմա ալ կը փորձեն Տիարպեքիրէն վերացնել քրտական շունչը: Այս թաղամասը պատմական Տիարպեքիրն է, որուն տարածքին մեծ մասը պետականացուցեր են: Պետականացուած տարածքներուն մէջ է նաեւ Տիարպեքիրի Սուրբ Կիրակոս եկեղեցին եւ շատ այլ հայկական եկեղեցիներ», կը կարծէ ան:
Էստուկեանը կը պնդէ, որ այժմ օրինական պայքար պիտի տարուի։ Պատրիարքարանի իրաւապաշտպանը արդէն գացեր է Տիարպեքիր այս հարցը յստակացնելու համար։ Առաջին պատասխանը այն եղած է, որ նպատակը եկեղեցին բռնագրաւել չէ. եկեղեցին որպէս եկեղեցի կը մնայ, բայց յարակից տարածքը գեղեցկացնելու կարիք կայ, որպէսզի այն երեւելի դառնայ։
«Ասոնք անհիմն պնդումներ են, մենք վերապահութեամբ կը մօտենանք այս պնդումներուն: Սակայն չեմ կարծեր, որ համարձակին բռնագրաւել եկեղեցին: Ի վերջոյ պատրիարքարանը արդէն եկեղեցւոյ տէրն է, եկեղեցին ունի խորհուրդ, համայնք կայ: Այդ ամէնով հանդերձ չեմ կարծեր, որ կը համարձակին եկեղեցին գրաւել: Ընդհանուր մեծ տարածք պետականացուցեր են, իսկ եկեղեցին այս տարածքին մէջն է: Եղածը այս է», կ’ըսէ Էստուկեան:
«Ակօս» պարբերականի հայկական բաժնի խմբագիրը կը նշէ, որ վերջին շրջանին եկեղեցիներու պետականացման դէպք չէ եղած։ Նման բան եղած է 1920-ական թթ. մինչեւ 30-ական թուականները։ Այդ ժամանակ պատահեր է, որ եկեղեցիները անհատական սեփականութիւն համարուած են, բայց բռնագրաւում առհասարակ չէ եղած։
Եթե յստականայ, որ եկեղեցին նոյնպէս այս տարածքին հետ պետականացուեր է, Էստուկեանի խօսքով, կարելի է դիմել միջազգային դատարան։
«Նոյնիսկ եթէ Թուրքիոյ օրէնքներով եւ դատարաններով արդիւնքի չհասնինք, կրնանք դիմել միջազգային դատարան, բայց չեմ կրնար ըսել, որ մեր պատրիարքարանը կը դիմէ՛ այդ քայլին, թէ ոչ», կ’ըսէ ան:
Նշենք, որ ԱՄՆ Հայ Դատի յանձնախումբը դիմեր է ԱՄՆ նախագահ Պարաք Օպամայի վարչակազմին եւ մտահոգութիւն յայտներ՝ Տիարպեքիրի Սուրբ Կիրակոս եկեղեցւոյ պետականացման հարցով։ Պարաք Օպամայի վարչակազմէն պատասխան ստացուեր է, որ Անգարայի ԱՄՆ դեսպանատունն ու Ատանայի հիւպատոսարանը ուշադիր կը հետեւին Թուրքիոյ նախարարներու խորհուրդի այս որոշումին եւ այդ հարցը փոխանցեր են տեղական եւ պետական իշխանութեան մարմիններուն: