Եպիսկոպոսաց Ժողովը Որդեգրեց Ցեղասպանութեան Զոհերը Սրբադասելու Սկզբունքը
ԵՐԵՒԱՆ.- Հայաստանեայց Ա-ռաքելական Եկեղեցւոյ Եպիսկոպոսական ժողովը երէկ Սուրբ Էջմիածինի մէջ աւարտեց իր աշխատանքները: Ժողովին եւ անոր որդեգրած որոշումներուն մասին ստացած ենք պաշտօնական տեղեկագրութիւն, որմէ կը ներկայացնենք հետեւեալ քաղուածքը.
Սեպտեմբերի 24ից 27ը Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում, օրհնութեամբ եւ նախագահութեամբ ՆՍՕՏՏ Գարեգին Բ. Ծայրագոյն Պատրիարք եւ Ամենայն Հայոց կաթողիկոսի եւ ՆՍՕՏՏ Արամ Ա. Մեծի Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոսի, գումարուեց Հայաստանեայց Առաքելական Ս. Եկեղեցու Եպիսկոպոսաց ժողովը, որին մասնակցում էին Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսութեան եւ Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութեան 62 արքեպիսկոպոսներ եւ եպիսկոպոսներ:
Մայր Տաճարում Առաւօտեան ժամերգութիւնից յետոյ Հայ Եկեղեցու Եպիսկոպոսաց ժողովը բացուեց Գէորգեան հոգեւոր ճեմարանի հանդիսութիւնների դահլիճում Տէրունական աղօթքով:
Բացման արարողութեան աւարտին կազմուեց ժողովի դիւանը հետեւեալ կազմով. ատենապետներ՝ գերաշնորհ Տ. Խաժակ արքեպիսկոպոս Պարսամեան եւ գերաշնորհ Տ. Օշական արքեպիսկոպոս Չօլոյեան, ատենադպիրներ՝ գերաշնորհ Տ. Նարեկ արքեպիսկոպոս Ալեմեէզեան եւ գերաշնորհ Տ. Արշակ եպիսկոպոս Խաչատրեան, ապա անցաւ օրակարգի հարցերի քննութեանը:
Սեպտեմբերի 24ի նիստերին եպիսկոպոսաց դասը քննարկեց Հայաստանեայց Առաքելական Ս. Եկեղեցում սրբադասման աւանդութեան վերականգնման հարցը եւ այդ շրջագծում Հայոց Ցեղասպանութեան զոհերի սրբադասման խնդիրը: Այս առնչութեամբ Սրբադասման յանձնախմբի կատարած աշխատանքների եւ ուսումնասիրութիւնների արդիւնքների մասին զեկոյցներ ներկայացրեցին յանձնախմբի համաատենապետներ գերաշնորհ Տ. Սեպուհ արքեպիսկոպոս Սարգսեանը եւ գերաշնորհ Տ. Եզնիկ արքեպիսկոպոս Պետրոսեանը:
Զեկոյցների քննարկման արդիւնքում Հայոց Ցեղասպանութեան զոհերի սրբադասման գործընթացի առնչութեամբ Եպիսկոպոսաց ժողովը որոշեց.
ա. Որդեգրել Հայոց Ցեղասպանութեան նահատակների հաւաքական սրբադասման սկզբունքը,
բ. Յանձնարարել Սրբադասման յանձնախմբին՝ շարունակել նահատակների անհատական եւ խմբային սրբադասման ուսումնասիրութիւնը՝ Եպիսկոպոսաց առաջիկայ ժողովներին ներկայացնելու համար,
գ. Յանձնարարել Սրբադասման յանձնախմբին մշակել սրբադասման կանոնակարգը եւ արարողակարգը՝ Եպիսկոպոսաց առաջիկայ ժողովին ներկայացնելու համար:
Սեպտեմբերի 25-26ի նիստերին Եպիսկոպոսաց ժողովի մասնակիցները քննութեան առան Հայաստանեայց Առաքելական Ս. Եկեղեցու առաջին երկու խորհուրդների՝ Ս. Մկրտութեան եւ Դրոշմի առնչութեամբ Ծիսական յանձնախմբի կողմից կատարուած աշխատանքները: Զեկոյցներ ներկայացրեցին յանձնախմբի համաատենապետ գերաշնորհ Տ. Արշակ եպիսկոպոս Խաչատրեանը, յանձնախմբի անդամներ գերաշնորհ Տ. Միքայէլ եպիսկոպոս Աջապահեանը եւ գերաշնորհ Տ. Վահան եպիսկոպոս Յովհաննիսեանը: Համակողմանի քննարկման արդիւնքում ժողովը ընդունեց Ս. Մկրտութեան եւ Դրոշմի խորհուրդների միօրինակ բնագիր: Քննարկման նիւթ դարձան Ս. Մկրտութեան խորհրդի հետ առնչուած հարցերի ուղեցոյցը եւ Ս. Մկրտութեան խորհրդի խրատական-ուսուցողական ձեռնարկը, որոնց առնչութեամբ Ծիսական յանձախմբին յանձնարարուեց շարունակել լրամշակման աշխատանքները: Կարեւորութեամբ քննարկուեց նաեւ Հայ Եկեղեցու ծիսական լեզուի խնդիրը եւ այլ հարցեր, որոնց վերաբերեալ անհրաժեշտութիւն նկատուեց յաւելեալ ուսումնասիրութիւնների:
Սեպտեմբերի 27ի նիստերը նուիրուած էին Հայ Եկեղեցու այժմէական մարտահրաւէրներին: Այս մասին զեկոյցներով հանդէս եկան գերաշնորհ Տ. Օշական արքեպիսկոպոս Չօլոյեանը եւ գերաշնորհ Տ. Բագրատ եպիսկոպոս Գալստանեանը: Քն-նարկելով ներկայացուած մարտահրաւէրները, որոնք վերաբերում էին Եկեղեցու ծիսական, քարոզչական կեանքին եւ կրթայ-դաստիարակչական ու սոցիալական առաքելութեանը, հայապահպանութեան խնդիրներին՝ ժողովականները որոշեցին դրանք առաջնահերթութեան սկզբունքով համապարփակ քննութեան առարկայ դարձնել առաջիկայ Եպիսկոպոսաց ժողովներին:
Եպիսկոպոսաց ժողովը արդիւնքների ամփոփման հանգրուանին մտահոգութեամբ անդրադարձաւ նաեւ մեր ժողովրդի ազգային, եկեղեցական կեանքում առկայ ընկերային, տնտեսական, ժողովրդագրական եւ տարաբնոյթ այլ մարտահրաւէրներին ու դժուարութիւններին: Նշեալ մարտահրաւէրներին ու հիմնախնդիրներին ընդառաջ, եպիսկոպոսաց դասը, ելնելով Հայ Առաքելական Եկեղեցու ծառայական ոգուց, օրհնութեամբ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի եւ Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսի, որոշեց հաստատել հիմնադրամ՝ Հայաստանի ու Արցախի եւ սիրիահայութեան կարիքաւոր զաւակներին աջակցութիւն ցուցաբերելու համար: Հիմնադրամի գործունէութեան մեկնարկի համար հաստատուեց երկու միլիոն ԱՄՆ դոլարի նախնական դրամագլուխ, իսկ հիմնադրամի ընթացիկ աշխատանքների կազմակերպման համար ստեղծուեց յատուկ յանձնախումբ:
Ժողովի աւարտին եպիսկոպոսաց դասը գոհունակութեամբ արձանագրեց ժողովի արդիւնաւէտ ընթացքը եւ երախտագիտութիւն յայտնեց Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսին եւ Արամ Ա. Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսին՝ Մայր Աթոռում եպիսկոպոսաց եղբայրական սիրով համախմբման հնարաւորութեան համար: Ժողովականները կարեւոր նկատեցին եպիսկոպոսաց ժողովների պարբերաբար գումարումը՝ Հայաստանեայց Առաքելական Ս. Եկեղեցու առջեւ ծառացած զանազան մարտահրաւէրներին ու հայ ժողովրդին յուզող հարցերին անդրադառնալու եւ դրանց առնչութեամբ Հայ Եկեղեցու տեսակէտները եւ մօտեցումները ճշգրտելու նպատակով:
Ինչպէս տեղեկացնում է Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածի տեղեկատուական համակարգը, եպիսկոպոսաց յաջորդ ժողովը որոշուեց գումարել 2014 թուականի աշնանը:
Ժողովը փակուեց Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի եւ Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսի օրհնութեան ու գնահատանքի խօսքով եւ աղօթքով: